PHẬT GIÁO NGUYÊN THUỶ - THERAVĀDA
ABHIDHAMMAPIṬAKA - TẠNG DIỆU PHÁP
VIBHAṄGA
BỘ PHÂN TÍCH
Dịch giả:
Ðại Trưởng Lão Tịnh Sự
Santakicca Mahā Thera
PHÂN THEO VI DIỆU PHÁP (ABHIDHAMMABHĀJANĪYAṂ)
[99] THẬP NHỊ XỨ là nhãn xứ, nhĩ xứ, tỷ xứ, thiệt xứ, thân xứ, ý xứ, sắc xứ, thinh xứ, khí xứ, vị xứ, xúc xứ, pháp xứ.
[100] Ở ÐÂY THẾ NÀO LÀ NHÃN XỨ [1]?
Nhãn là tinh chất nương bốn đại hiển...(trùng)...[2] đó là làng trống không. Ðây gọi là nhãn xứ.
Ở ÐÂY THẾ NÀO LÀ NHĨ XỨ[3], TỶ XỨ[4]Ù... THIỆT XỨ[5]... THÂN XỨ[6]?
Thân nào là tinh chất nương bốn đại hiển...(trùng)... đó là làng trống không. Ðây gọi là thân xứ.
Ở ÐÂY, THẾ NÀO LÀ Ý XỨ[7]
Ý xứ phân theo một loại là tương ưng xúc. Ý xứ phân theo hai loại có: Có hữu nhân, có vô nhân.
Ý xứ phân theo ba loại: Có thiện, có bất thiện, có vô ký... (trùng)...[8]. Ý xứ phân theo nhiều loại là như vậy.
Ðây gọi là ý xứ.
Ở ÐÂY, THẾ NÀO LÀ SẮC XỨ[9]?
Sắc nào là hình sắc nương bốn đại hiển... (trùng)... đó là sắc giới. Ðây gọi là sắc xứ.
Ở ÐÂY, THẾ NÀO LÀ THINH XỨ[10]... KHÍ XỨ[11]... VỊ XỨ[12]... XÚC XỨ[13]?
Tức địa giới ... (trùng) ... đó là xúc giới. Ðây gọi là xúc xứ.
Ở ÐÂY, THẾ NÀO LÀ PHÁP XỨ[14]?
Tức thọ uẩn, tưởng uẩn, hành uẩn; hoặc là có sắc vô kiến vô đối chiếu liên quan pháp xứ và vô vi giới.
Ở ÐÂY, THẾ NÀO LÀ THỌ UẨN[15]?
Thọ uẩn phân theo một loại là: Thọ uẩn tương ưng xúc...(trùng)... Thọ uẩn phân theo nhiều loại là như vậy. Ðây gọi là thọ uẩn.
Ở ÐÂY, THẾ NÀO LÀ TƯỞNG UẨN[16]?
Tưởng uẩn phân theo một loại là: Tưởng uẩn tương ưng xúc...(trùng)... Tưởng uẩn phân theo nhiều loại là như vậy. Ðây gọi là tưởng uẩn.
Ở ÐÂY, THẾ NÀO LÀ HÀNH UẨN[17]?
Hành uẩn phân theo mốt loại là: Hành uẩn tương ưng tâm...(trùng)... Hành uẩn phân theo nhiều loại là như vậy. Ðây gọi là hành uẩn.
Ở ÐÂY THẾ NÀO GỌI LÀ SẮC VÔ KIẾN VÔ ÐỐI CHIẾU LIÊN QUAN PHÁP XỨ[18]?
Tức nữ quyền...(trùng)... đoàn thực. Ðây gọi là sắc vô kiến vô đối chiếu liên quan pháp xứ.
Ở ÐÂY THẾ NÀO LÀ VÔ VI GIỚI[19]?
Tức là sự dứt ái, dứt sân, dứt si,. Ðây dọi là vô vi giới. Ðây gọi là pháp xứ.
DỨT PHẦN PHÂN THEO VI DIỆU PHÁP
-oo0oo-
[1] Cakkhāyatana.
[2] Nên xem Bộ Pháp Tụ, bài 516.
[3] Sotāyatana.
[4] Ghānāyatana.
[5] Jivhāyatana.
[6] Kāyāyatana.
[7] Manāyatana.
[8] Xem phần UẨN PHÂN TÍCH, bài 74.
[9] Rūpāyatana.
[10] Saddāyatana.
[11] Gandhāyatana.
[12] Rasāyatana.
[13] Photthabbāyatana.
[14] Dhammāyatana.
[15] Vedanakkhanodha.
[16] Saññākkhandha.
[17] Saṅkhārakkhandha.
[18] Rūpam anidassanam appatigham dhammāyatanapariyāpannam.
[19] Asaṅkhala dhātu.
Giới Thiệu
Trang Website được thành lập và quản lý bởi các cận sự nam, cận sự nữ trong Phật Giáo. Mục đích nhằm lưu trữ, số hoá kinh sách và tài liệu Phật Giáo Nguyên Thuỷ - Theravāda.
