Cách Hành Khổ Hạnh

Trở về Trang kế

PHẬT GIÁO NGUYÊN THỦY THERAVĀDA
-----

BỒ TÁT KHỔ HẠNH

(DUKKARA KIRIYĀ)

Biên Soạn

Bhikkhu Nāga Thera ‒ Tỳ khưu Bửu Chơn ---

Pl.2505 − Dl. 1961

Namo tassa Bhagavato Arahato Sammāsambuddhassa

Tôi xin thành kính đảnh lễ Đức Thế Tôn, Ngài là bậc A-la-hán, là bậc Chánh Biến Tri

---

Một hôm, Đức Thế Tôn ngự nơi một cánh rừng gần thành Vesāli. Trong lúc ấy thầy tỳ khưu Sunakkhatta mới hoàn tục. Thầy thường hay tuyên bố giữa công chúng trong thành Vesāli như vầy: Pháp lành cao thượng, siêu việt của các bực thánh nhân, thầy Sa-môn Gotama không có được pháp nào cả, thầy chỉ thuyết những pháp mà thầy tom góp suy nghĩ, quán tưởng do sự khôn khéo vậy thôi, nhưng mà pháp thầy thuyết ra người có thể thực hành theo cho đắc các đức lành cao thượng và thoát khỏi khổ được. Vừa khi ấy có Đại đức Xá-Lợi-Phất đi khất thực nghe được, sau khi thọ thực xong mới vào bạch Phật y như vậy. Đức Phật bèn nói rằng:

Này Xá-Lợi-Phất, Sunakkhatta là người rỗng không, hung dữ, nói phỉ báng Như Lai với tâm sân hận, nhưng lời phỉ báng ấy trái lại là khen ngợi, tán dương Như Lai là y nói rằng: “Pháp thầy Gotama thuyết ra, người có thể thực hành theo cho đắc các đức lành cao thượng và thoát khỏi khổ được”.

Này Xá-Lợi-Phất, vì Sunakkhatta si mê, rỗng không, không biết được pháp Như Lai đã hành và đã thành nên mới nói ngông cuồng như vậy.

Này Xá-Lợi-Phất, nếu y không dứt bỏ lời nói phỉ báng, tâm sân hận và tà kiến đó đi, thì y sẽ bị sa vào cảnh khổ cũng như người đem vật thảy xuống hầm vậy.

Cách Hành Khổ Hạnh

Này Xá-Lợi-Phất, Như Lai từng thực hành phạm hạnh (brahmacariya) theo 4 chi là:

1. Nói về cách thiêu đốt phiền não (tapa) thì Như Lai hết sức hành để thiêu đốt phiền não là: Như Lai bỏ cả hạnh kiểm thanh cao, thân thể lõa lồ không cần y phục, thọ thực liếm cả tay, lấy tay chùi phẩn (không dám lấy cây hoặc lá vì cho nó là những con vật nho nhỏ) không thọ lãnh vật thực của người mời, của người để dành cho mình, của người hồi hướng, vật thực đang bới trong nồi, vật thực để trong thúng, vật thực đưa ngang qua ngạch cửa hoặc cối giả hoặc chày, vật thực của hai người đang ăn, của phụ nữ có thai, phụ nữ đang cho con bú, phụ nữ đang ở với chồng, vật thực do người chung đậu lại, vật thực chỗ có chó nằm giữ, vật thực ruồi bu, không ăn cá, ăn thịt, uống rượu và các chất say mà người ta ngâm với đủ thứ lúa. Như Lai chỉ độ vật thực trong một nhà chỉ một vắt cơm mà thôi trong mỗi ngày lần lên cho đến trong 7 nhà 7 vắt, hoặc thọ thực trong 1 chén thật nhỏ rồi lần lên đến 7 chén, hoặc thọ thực một ngày nghỉ ngày, một ngày nghỉ hai ngày rồi nhịn luôn nửa tháng. Có khi Như Lai thọ thực bằng rau, lúa rừng, cỏ gạo, các thứ da mà người ta cắt bỏ, bằng rong rêu, cám, cơm cháy, bột cỏ, phẩn bò, củ, trái cây rụng làm vật thực cũng có.

Có khi Như Lai mặc y toàn bằng vỏ cây, chỉ gai, bằng các thứ dệt chung lại, hoặc bằng vải bao tử thi, vải bỏ trên mả hoặc mấy đống rác, vải bằng thớ cây, có khi lại mặc y da cọp luôn cả móng, bằng tranh đan lại, bằng vỏ tràm, y làm bằng vỏ của trái cây (như vỏ dừa) y làm bằng tóc người, bằng lông đuôi thú, bằng lông chim.

Như Lai cố gắng để râu để tóc thật dài, hành luôn luôn đứng không ngồi, khi thì hành luôn luôn ngồi chồm hổm, khi thì nằm trên gai, khi thì ngâm nước mỗi ngày 3 lần để rửa tội, luôn luôn tinh tấn thực hành đủ cách để thiêu đốt phiền não như thế ấy(1).

2. Này Xá-Lợi-Phất, pháp thứ nhì nói về cách nhơ bẩn thì Như Lai thực hành nhơ bẩn không ai bằng là: Thân mình Như Lai đóng bụi đất nhiều năm có lớp lên meo mốc, ví như khúc củi ngâm nước nhiều năm đóng rong rêu meo mốc, như thế nào thì thân thể của Như Lai cũng nhơ bẩn như thế ấy. Nhưng mà Như Lai không có ý nghĩ đến sự kỳ mình, chùi lau hoặc biểu kẻ khác kỳ rửa, chùi lau giùm cho sạch. Đây là cách thực hành hết sức nhơ bẩn của Như Lai vậy

3. Này Xá-Lợi-Phất, pháp thứ ba nói về sự ghê gớm tội lỗi thì Như Lai hết sức ghê gớm tội lỗi như: đi tới, thối lui đều có sự ghi nhớ, có tâm bi mẫn tội nghiệp đến tất cả chúng sanh dầu giọt nước đọng trên lá cây cỏ cũng không dám làm đụng cho rớt (vì cho đó là một sinh vật) sợ làm hại đến các sinh vật ấy. Đây là cách ghê gớm tội lỗi của Như Lai vậy.

4. Này Xá-Lợi-Phất, pháp thứ tư nói về pháp hành yên tịnh thì Như Lai yên tịnh không ai bì là: Như Lai vào một cánh rừng nào để hành đạo, nếu có người chăn bò chăn dê, người hái củi, cắt cỏ hoặc người đi kiếm vật cần thiết trong rừng thì Như Lai liền bỏ rừng ấy mà đi đến rừng khác, bỏ đồi này qua đồi khác, bỏ đồng này qua đồng kia, bởi vì Như Lai nguyện không cho gặp những người ấy và cũng không muốn cho những người ấy thấy Như Lai. Ví cũng như hưu nai trong rừng khi thấy người thì chạy trốn từ rừng này qua rừng kia, từ chỗ này sang chỗ nọ như thế nào thì Như Lai cũng tránh những người ta cũng như thế đó. Đây là cách thanh tịnh vắng vẻ của Như Lai vậy.

Này Xá-Lợi-Phất, có khi Như Lai vào một cánh rừng đáng ghê sợ, người nào chưa dứt bỏ được tình dục vào cánh rừng ấy cũng phải rởn óc phát sợ. Khi Như Lai đang đi kinh hành trong rừng ấy bỗng nhiên Như Lai phát sợ sệt không dám đi nữa, nhưng nhờ sự nguyện vọng cứng rắn như gang thép mà Như Lai thắng được sự kinh sợ ấy. Như Lai nguyện rằng: “Nếu sự kinh sợ nào phát sanh lên trong khi Như Lai đang đi thì không khi nào thay đổi oai nghi khác, cứ vẫn đi hoài cho đến khi hết sợ”. Lần lượt như vậy, sự kinh sợ cũng phát sanh lên đủ cả 4 oai nghi (đi, đứng, nằm, ngồi) nhưng Như Lai cũng vẫn ráng hành theo oai nghi ấy cho đến khi hết sợ.

Này Xá-Lợi-Phất, trong những đêm của 8 ngày cuối tháng giêng là mùa tuyết rơi lạnh lắm(2). Như Lai vẫn ở ngoài trời suốt đêm, ban ngày thì lại vào trong cánh rừng to.

Còn những ngày cuối mùa nắng hạn, ban ngày thì ở ngoài nắng, ban đêm thì lại vào rừng (Ngài hành ngược như vậy để cho phải bị lạnh nóng luôn luôn cho khổ xác). Lúc ấy bỗng nhiên có bài kệ phát sanh lên trong tâm Như Lai rằng:

Hiền nhân đang kiếm con đường
Thanh tươi trong sạch, thoát phường
Ma vương Khỏa thân đứng giữa tuyết sương(3)
Rừng sâu khổ cực tư lương một mình.

Này Xá-Lợi-Phất, có khi Như Lai vào ở trong rừng bỏ tử thi nằm gối đầu trên những khúc xương khô tâm trí vẫn luôn đeo đuổi theo con đường giải thoát. Trong lúc ấy, có những đứa trẻ chăn bò thấy vậy rủ nhau lại, đứa thì nhổ nước miếng trên mình, đứa thì đái lên, đứa lại lấy đất cát rải trên mình, đứa thì lấy cây thọc vào lỗ tai nhưng Như Lai không hề có tâm bất bình, sân hận đối với các trẻ con ấy. Đây là pháp hành về cách xả tâm (upekkhā) của Như Lai như vậy.

-oo0oo-

(1) Đây là những tư tưởng lầm lạc cho rằng ráng thực hành khổ hạnh đủ cách như đã kể, đặng mong cầu cho được giác ngộ nhưng không có lợi ích gì.

(2) Chú giải: 4 ngày cuối tháng giêng và 4 ngày khoởi đầu tháng hai là nhằm mùa lạnh tuyết rơi, sương phủ lạnh lẽo vô cùng nơi xứ Ấn Độ.

(3) Khi ấy, Bồ tát đang lõa thể không y phục chi cả.

Trang Website được thành lập và quản lý bởi các cận sự nam, cận sự nữ trong Phật Giáo. Mục đích nhằm lưu trữ, số hoá kinh sách và tài liệu Phật Giáo Nguyên Thuỷ - Theravāda.

Chi tiết

Cách Hành Khổ Hạnh

Từ điển Pali

Tạng Luật

Tạng Kinh

Vi Diệu Pháp

Giảng Pháp

Học Thiền Vipassanā

Lý Thuyết Vipassanā

Soạn / Dịch Giả

Phật Học Căn Bản

Sử Liệu Phật Giáo

Vấn Đáp Phật Pháp

Góc Nhìn

Cổ Ngữ Pāli

Bậc Trưởng Lão

Mục Khác

Đăng Ký Thành Viên

Kinh Tụng

Lớp Phật Pháp

Lời Ngỏ

Góc Sáng Tác