Câu chuyện Đức Phật chỉ dạy cho Cô Bé về phương pháp không sợ hãi cái chết

Câu chuyện Đức Phật chỉ dạy cho Cô Bé về phương pháp không sợ hãi cái Chết

Một thuở nọ, Đức-Thế-Tôn ngự đến xứ Āḷavī, dân chúng Āḷavī kính dâng vật thực cúng dường lên Đức-Thế-Tôn. Sau khi thọ thực xong, Đức-Thế-Tôn thuyết-pháp dạy dân chúng Āḷavī rằng:

“Addhuvaṃ me jīvitaṃ, dhuvaṃ me maraṇaṃ, avassaṃ mayā maritabbameva, maraṇapariyosānaṃ me jīvitaṃ, jīvitameva aniyataṃ, maraṇaṃ niyataṃ.”

- Này dân chúng Āḷavī! Các con nên thường niệm-niệm về sự chết rằng:

“Sinh-mạng của ta là không bền vững, sự chết của ta là chắc chắn, ta phải chết là điều không sao tránh khỏi, sinh-mạng của ta có sự chết là cuối cùng, sinh-mạng của ta là vô thường, sự chết là thường.”

Đức-Phật giảng dạy cho dân chúng Āḷavī hiểu biết về sự lợi ích của pháp-hành thiền-định, đề- mục maraṇānussati: đề-mục niệm-niệm về sự chết như sau:

- Những người nào không thường thực-hành đề-mục niệm-niệm về sự chết, đến lúc lâm chung gần chết, những người ấy phát sinh sân-tâm sợ hãi sự chết, hoảng sợ rồi chết.

Sau khi những người ấy chết, ác-nghiệp có cơ hội cho quả tái-sinh kiếp sau trong cõi ác-giới.

- Những người nào thường thực-hành đề-mục niệm-niệm về sự chết, đến lúc lâm chung gần chết, những người ấy phát sinh đại-thiện-tâm tỉnh táo không sợ chết, tâm bình thản rồi chết.

Sau khi những người ấy chết, đại-thiện-nghiệp có cơ hội cho quả tái-sinh kiếp sau trong cõi thiện dục-giới.

Đức-Phật giảng dạy dân chúng Āḷavī nên thường thực-hành đề-mục niệm-niệm về sự chết, rồi Đức-Phật từ giã dân chúng Āḷavī, ngự đến ngôi chùa Jetavana.

Trong số dân chúng Āḷavī nghe Đức-Phật thuyết giảng đề-mục maraṇānussati: đề-mục niệm-niệm về sự chết xong, phần nhiều họ không thường thực-hành đề-mục niệm-niệm về sự chết, bởi vì họ còn lo công việc làm ăn, chỉ có cô bé, con của ông thợ dệt, mới lên 16 tuổi, suy xét rằng: “Lời giáo huấn của Đức-Phật là sự-thật chân-lý thật là phi thường. Vậy, hằng ngày đêm ta nên tranh thủ thời gian thực-hành đề- mục maraṇānussati: niệm-niệm về sự chết”.

Thật vậy, cô bé hằng ngày đêm tinh-tấn thực-hành đề-mục maraṇānussati: niệm-niệm về sự chết suốt khoảng thời gian 3 năm.

Một hôm, vào canh chót đêm, sau khi Đức- Phật xả đại-bi thiền xem xét chúng-sinh nào có duyên nên tế độ, thì thấy cô bé, con của người thợ dệt hiện ra trong màng lưới tế độ của Ngài.

Đức-Phật xem xét thấy rõ, biết rõ rằng:

“Cô bé này thực-hành đề-mục maraṇānussati suốt 3 năm qua, kể từ ngày Như-Lai thuyết dạy đề-mục niệm-niệm về sự chết cho đến nay. Nay, Như-Lai đến xứ Āḷavī, hỏi cô bé 4 câu hỏi, rồi cô bé trả lời đúng, Như-Lai tán dương nói lời sādhu xong. Sau đó, cô bé sẽ trở thành bậc Thánh Nhập-lưu. Do nương nhờ cô bé ấy, Như-Lai thuyết-pháp đem lại sự lợi ích, sự tiến hóa, sự an-lạc lâu dài cho nhiều người.”

Sau khi thấy rõ, biết rõ sự việc như vậy, Đức-Phật rời khỏi ngôi chùa Jetavana ngự đi cùng với 500 tỳ-khưu đến ngôi chùa Aggāḷavihāra.

Dân chúng xứ Āḷavī biết tin Đức-Phật ngự đến cùng với chư tỳ-khưu-Tăng, nên họ vô cùng hoan hỷ cùng nhau đến ngôi chùa Aggāḷavihāra, kính đảnh lễ Đức-Phật cùng với chư tỳ-khưu- Tăng, rồi kính bạch Đức-Phật ngày hôm sau dân chúng sẽ đem vật thực đến làm phước-thiện cúng dường lên Đức-Phật cùng với chư tỳ-khưu-Tăng.

Được biết tin Đức-Phật đã ngự đến, cô bé con của thợ dệt phát sinh đại-thiện-tâm vô cùng hoan hỷ nghĩ rằng:

“Cách nay 3 năm, ta đã có duyên lành đảnh lễ Đức-Phật, lắng nghe Đức-Phật thuyết dạy đề-mục maraṇānussati mà ta tranh thủ thời gian thực-hành suốt ngày đêm. Nay, ta lại có diễm phúc sẽ được đảnh lễ Đức-Phật và sẽ nghe lời giáo huấn của Đức-Phật, thật là hạnh phúc an lành biết dường nào!”

Khi ấy, người cha đến gặp cô bé bảo rằng:

- Này con! Tấm vải này cha đang dệt chỉ còn 1 gang nữa là xong, con hãy nên dệt phần còn lại cho xong, rồi mau chóng đem đến cho cha.

Nghe cha truyền bảo như vậy, cô bé nghĩ rằng: “Nếu sáng nay ta đến hầu đảnh lễ Đức- Phật, rồi nghe pháp, tấm vải này dệt chưa xong, thì cha quở mắng ta, bởi vì mất uy tín với khách hàng. Vậy, ta nên cố gắng dệt tấm vải xong cho sớm trước, sau rồi ta sẽ đến hầu đảnh lễ Đức- Phật và nghe pháp.

Tại ngôi chùa, Đức-Phật cùng với chư tỳ- khưu-Tăng đã thọ thực xong, Đức-Phật ngự ngồi trên pháp tòa im lặng giữa đại chúng, chờ đợi cô bé con của người thợ dệt.

Thật ra, Đức-Phật từ ngôi chùa Jetavana ngự đến xứ Āḷavī cách xa 30 do-tuần, để tế độ cô bé ấy, nên chờ cho đến khi cô bé đến, Đức-Phật mới thuyết-pháp.

Phần cô bé dệt xong tấm vải, vội vàng đem đến trao cho cha, rồi xin phép đi đến hầu đảnh lễ Đức-Phật.

Cô đến ngôi chùa nhìn thấy Đức-Phật đang ngự trên pháp toà.

Do nguyên-nhân nào Đức-Phật chờ cô bé?

Đức-Phật thấy rõ biết rõ cô bé sẽ chết hôm nay không thể tránh khỏi. Nếu sau khi cô bé chết, thì cô vẫn còn là hạng phàm-nhân, nên những kiếp sau không chắc chắn.

Sau khi gặp Đức-Phật, cô bé sẽ trở thành bậc Thánh Nhập-lưu, thì sau khi cô bé chết, đại- thiện-nghiệp cho quả tái-sinh kiếp sau hóa-sinh làm vị thiên-nữ trên cõi trời Đâu-suất-đà-thiên.

Đức-Phật đang ngự ngồi trên pháp tòa im lặng giữa đại chúng, cô bé đi vào đảnh lễ Đức-Phật, do năng lực tâm đại-bi của Đức-Phật, rồi đứng một nơi hợp lẽ.

Khi ấy, Đức-Phật truyền hỏi cô bé rằng:

ĐP: - Này cô bé! Con từ đâu đến?

Cb: - Kính bạch Đức-Thế-Tôn, con không biết, Bạch Ngài.

ĐP: - Này cô bé! Con sẽ đi về đâu?

Cb: - Kính bạch Đức-Thế-Tôn, con không biết. Bạch Ngài.

ĐP: - Này cô bé! Con không biết thật sao?

Cb: - Kính bạch Đức-Thế-Tôn, con biết. Bạch Ngài.

ĐP: - Này cô bé! Con biết thật sao?

Cb: - Kính bạch Đức-Thế-Tôn, con không biết. Bạch Ngài.

Đức-Phật truyền hỏi cô bé 4 câu hỏi như vậy.

Phần đông mọi người không hiểu câu trả lời của cô bé, nên xôn xao phàn nàn cách trả lời của cô bé với Đức-Phật.

Đức-Phật truyền hỏi:

- Này cô bé! Con từ đâu đến?

Con gái của người thợ dệt nên trả lời rằng:

- Kính bạch Đức-Thế-Tôn, con từ nhà người thợ dệt đến. Bạch Ngài.

- Này cô bé! Con sẽ đi về đâu?

Con gái của người thợ dệt nên trả lời rằng:

- Kính bạch Đức-Thế-Tôn, con sẽ đi về nhà thợ dệt. Bạch Ngài. Như vậy, không phải sao?

Khi ấy, Đức-Phật làm cho mọi người im lặng, rồi hỏi cô bé rằng:

- Này cô bé! Khi Như-Lai truyền hỏi con rằng:

1- Con từ đâu đến? Tại sao con trả lời rằng:

“- Kính bạch Đức-Thế-Tôn, con không biết. Bạch Ngài.”

Cô bé giải đáp rằng:

- Kính bạch Đức-Thế-Tôn, Ngài vốn đã biết con từ nhà người thợ dệt đến, nhưng khi Ngài truyền hỏi con rằng: “Con từ đâu đến?” Con hiểu ý nghĩa câu hỏi rằng: Con chết từ cõi-giới nào? Nghiệp đã cho quả tái-sinh đến cõi người này?

Vì vậy, con không biết: Con chết từ cõi-giới nào, rồi nghiệp đã cho quả tái-sinh đến cõi người này.

Nghe cô bé giải đáp đúng như vậy, nên Đức- Phật nói lời Sādhu! Sādhu! Lành thay! Lành thay! lần đầu tiên đối với cô bé ấy rằng:

- Này cô bé! Câu hỏi mà Như-Lai đã hỏi, con đã giải đáp đúng.

Đức-Phật truyền hỏi tiếp theo rằng:

- Này cô bé! Khi Như-Lai truyền hỏi con rằng:

2- Con sẽ đi về đâu? Tại sao con trả lời rằng:

“- Kính bạch Đức-Thế-Tôn, con không biết. Bạch Ngài.”

Cô bé giải đáp rằng:

- Kính bạch Đức-Thế-Tôn, Ngài vốn đã biết con sẽ đi về nhà thợ dệt, nhưng khi Ngài truyền hỏi con rằng: “Con sẽ đi về đâu?” Con hiểu ý nghĩa câu hỏi rằng: Con sẽ chết từ cõi người, rồi nghiệp cho quả sẽ tái-sinh đến cõi-giới nào.

Vì vậy, con không biết: Con sẽ chết từ cõi người, rồi nghiệp cho quả sẽ tái-sinh đến cõi- giới nào.

Nghe cô bé giải đáp đúng như vậy, nên Đức- Phật nói lời Sādhu! Sādhu! Lành thay! Lành thay! lần thứ nhì đối với cô bé ấy rằng:

- Này cô bé! Câu hỏi mà Như-Lai đã hỏi, con đã giải đáp đúng.

Đức-Phật truyền hỏi tiếp theo rằng:

- Này cô bé! Khi Như-Lai truyền hỏi con rằng:

3- Con không biết thật sao? Tại sao con trả lời rằng:

“- Kính bạch Đức-Thế-Tôn, con biết. Bạch Ngài.”

Cô bé giải đáp rằng:

- Kính bạch Đức-Thế-Tôn, con biết sinh- mạng của con có sự chết là cuối cùng. Vì vậy, con trả lời như vậy.

Nghe cô bé giải đáp đúng như vậy, nên Đức- Phật nói lời Sādhu! Sādhu! Lành thay! Lành thay! lần thứ ba đối với cô bé ấy rằng:

- Này cô bé! Câu hỏi mà Như-Lai đã hỏi, con đã giải đáp đúng.

Đức-Phật truyền hỏi tiếp theo rằng:

- Này cô bé! Khi Như-Lai truyền hỏi con rằng:

4- Con biết thật sao? Tại sao con trả lời rằng:

“- Kính bạch Đức-Thế-Tôn, con không biết. Bạch Ngài.”

Cô bé giải đáp rằng:

- Kính bạch Đức-Thế-Tôn, con biết sinh-mạng của con có sự chết là cuối cùng, nhưng mà con không biết rằng: Con sẽ chết vào ban đêm, hoặc vào ban ngày, hoặc vào buổi sáng hoặc vào buổi chiều, hoặc vào lúc nào, ... Vì vậy, con trả lời như vậy.

Nghe cô bé giải đáp đúng như vậy, nên Đức- Phật nói lời Sādhu! Sādhu! Lành thay! Lành thay! lần thứ tư đối với cô bé ấy rằng:

- Này cô bé! Câu hỏi mà Như-Lai đã hỏi, con đã giải đáp đúng.

Đức-Phật khuyên dạy dân chúng Āḷavī không nên phàn nàn cô bé, bởi vì cô bé trả lời theo sự hiểu biết của cô.

Trong đời này, người có trí-tuệ như là người có đôi mắt sáng, người không có trí-tuệ như là người mù. Đức-Phật thuyết dạy câu kệ rằng:

“Andhabhūto ayaṃ loko, tanuk’ettha vipassati. Sakuṇo jālamuttova, appo saggāya gacchati.” (1)

- Này dân chúng Āḷavī! Trong đời này, người không có trí-tuệ như là người mù, ít người có trí- tuệ thấy rõ, biết rõ trạng-thái vô-thường, v.v... của sắc-pháp, danh-pháp.

Có số ít con chim thoát khỏi lưới của người bẫy chim, cũng như có số ít người sau khi chết, đại-thiện-nghiệp cho quả tái-sinh kiếp sau trên cõi trời dục-giới, hoặc tịch diệt Niết-bàn.

Sau khi Đức-Phật thuyết dạy xong câu kệ, cô bé con người thợ dệt trở thành bậc Thánh Nhập- lưu, còn dân chúng Āḷavī cũng được sự lợi ích, sự tiến hóa, sự an-lạc lâu dài.

Đức-Phật ngự trở về ngôi chùa Jetavana cùng với chư tỳ-khưu-Tăng.

Cô bé con người thợ dệt đi trở về nhà rồi chết, sau khi chết, đại-thiện-nghiệp cho quả tái-sinh kiếp sau hóa-sinh làm vị thiên-nữ hưởng an-lạc trên cõi trời Tusitā: Đâu-suất-đà-thiên.

1. Dhammapadaṭṭhakathā, Lokavagga, Pesakāradhītāvatthu.

Trang Website được thành lập và quản lý bởi các cận sự nam, cận sự nữ trong Phật Giáo. Mục đích nhằm lưu trữ, số hoá kinh sách và tài liệu Phật Giáo Nguyên Thuỷ - Theravāda.

Chi tiết

Câu chuyện Đức Phật chỉ dạy cho Cô Bé về phương pháp không sợ hãi cái Chết

Từ điển Pali

Tạng Luật

Tạng Kinh

Vi Diệu Pháp

Giảng Pháp

Học Thiền Vipassanā

Lý Thuyết Vipassanā

Soạn / Dịch Giả

Phật Học Căn Bản

Sử Liệu Phật Giáo

Vấn Đáp Phật Pháp

Góc Nhìn

Cổ Ngữ Pāli

Bậc Trưởng Lão

Mục Khác

Đăng Ký Thành Viên

Kinh Tụng

Lớp Phật Pháp

Lời Ngỏ

Góc Sáng Tác