52. Vấn: Năm điều học, có tội khác nhau, vậy khi sa vào cảnh khổ, đi theo điều nào trước hay là đi theo thứ tự, từ sát sanh đi tới?
Đáp: Phạm điều học phải sa vào cảnh khổ, nhưng không nhứt định, điều học nào tội nhiều hơn phải đi theo điều học ấy.
53. Vấn: Năm điều học đức Phật chế ra đối với người nào?
Đáp: đức Phật không có chế điều học đối với người nào cả; năm điều học ấy đã có từ khi đức Phật chưa giác ngộ, gọi là “thường giới” (nicca sīlā) cho nên nói là không cấm chế đối với người nào.
54. Vấn: Bát quan trai giới, đức Phật thuyết cho người nào?
Đáp: Ngài thuyết cho Mahānāma là một vị vua về dòng Thích Ca (con nhà chú với đức Thế Tôn).
55. Vấn: Đứt giới có đứt tam quy không?
Đáp: Đứt giới nếu đứt vì chết, tam quy cũng đứt; nếu đứt vì phạm điều học, có khi đứt tam quy, có khi cũng không đứt. Nếu đứt vì hiểu rằng: năm điều oan trái ấy không có tội, như thế, gọi là đứt tam quy. Còn không đứt tam quy là khi phạm điều học mà còn tin nhơn quả, đứt như thế, gọi là chỉ đứt giới, tam quy còn như thường.
56. Vấn: Cớ sao không đứt tam quy, nếu giới đã đứt?
Đáp: Không đứt tam quy, vì thọ tam quy nhờ có đức tin là gốc, nghĩa là còn tin phước tin tội, ví như cây gãy nhánh nhưng gốc rễ vẫn còn đủ. Giới phát sanh do tác ý chừa cải chỉ có hư sự chừa cải thôi, giới và tam quy, tâm sở [11] khác nhau, như đã có giải.
57. Vấn: Vậy đứt tam quy, đứt giới hay là không đứt?
Đáp: Đứt tam quy, giới cũng đứt, vì tam quy là gốc rễ; nếu đã hết tin nhơn quả rồi, giới còn thế nào được.
58. Vấn: Ngoài Phật giáo, khi đức Phật chưa giác ngộ, có giới chăng?
Đáp: Ngoài Phật giáo, khi đức Phật chưa giác ngộ, cũng có giới vậy.
59. Vấn: Vậy, nói đứt tam quy thì đứt giới, vậy ngoài Phật giáo, không có tam quy, cớ sao lại nói có giới?
Đáp: Trong Phật giáo, nếu đã thọ tam quy rồi, trở lại bỏ tam quy, thì giới cũng đứt vì đã hết tin nhơn quả rồi. Còn nói không có tam quy mà còn giới, ấy là đối với thời gian ngoài Phật giáo, không có Phật, Pháp, Tăng chỉ có chừa cải năm điều oan trái thôi, cho nên nói: cũng có giới vậy.
60. Vấn: Giới không tà dâm và không thông dâm khác nhau như thế nào? Đã nói không tà dâm còn thêm không thông dâm nữa?
Đáp: Không tà dâm đối với 20 hạng phụ nữ [12]; không thông dâm phải xa lánh cả 30 khiếu [13], trong một ngày một đêm; không tà dâm xa lánh luôn, trừ ra vợ chồng.
61. Vấn: Một người với nhiều người xin thọ giới cách nào cao thượng hơn?
Đáp: Xin một người hoặc xin nhiều người chỉ do nơi sự hành, chẳng phải vì chỗ xin.
62. Vấn: Giới phát sanh nơi người cho, hay là nơi người xin?
Đáp: Giới phát sanh nơi người thọ, có thọ, có hiểu rồi chừa cải đều đủ các điều học thì giới mới phát sanh.
63. Vấn: Nếu phát sanh nơi người thọ, vậy cần gì phải đi xin nơi bậc xuất gia thêm nữa?
Đáp: Phải đi thọ nơi các bậc xuất gia cho có sự tôn kính đến tam quy và được các điều phước báu, không cho sự dể duôi phát khởi và cho tâm thuần thục được nghe lời chỉ giáo của bậc trí tuệ, cho nên cần phải đi thọ nơi các ngài mới được.
____________________
Chú thích:
[11] Tâm sở có giải trong kinh Abhidharma.
[12] 20 hạng phụ nữ là những phụ nữ có người gìn gữ (có cha, có mẹ, có chồng, có anh, có em, có bạn, có người đi nói có bà con, có chủ …)
[13] Xem 30 khiếu trong luật tu xuất gia có giải rõ.
Nguồn: “CƯ SĨ VẤN ĐÁP”, Tỳ khưu Hộ Tông.
