Đây giải về 38 điều Hạnh Phúc mà Đức Thế Tôn là đấng thượng sư tự thuyết ra có ý nghĩa như vầy:
Một hôm nọ, Đức Thế Tôn an ngự tại Kỳ Viên Tự JETAVANᾹRᾹMA, là chùa của ông bá hộ Cấp Cô Độc tạo dâng, gần thành Xá Vệ. Khi ấy, có vị Trời ở dục giới hoài nghi về Hạnh Phúc thuyết, bèn lìa cõi trời bay xuống, vào đảnh lễ đấng Đại Từ, và làm cho hào quang sáng ngời rực rỡ, đi hữu nhiễu 3 vòng, rồi đứng tại chỗ phải lẽ, kính lễ hỏi về ý nghĩa hạnh phúc rằng:
KIṂ MAṄGALAṂ BHANTE BHAGAVᾹ = Ngưỡng bạch Đức Thế Tôn! Cái gì gọi là hạnh phúc sự tiến triển của tất cả chúng sanh? Khi ấy, Đức Phật giải đáp về hạnh phúc bằng những kệ ngôn như vầy:
Điều hạnh phúc thứ 23
NIVᾹTOCA: Nết hạnh khiêm nhượng tự ty, là hạnh phúc cao thượng.
VẤN: Tư cách khiêm nhượng tự ty ấy phải hành động thế nào?
ĐÁP: Phải dứt bỏ sự ngã chấp và ác kiến cho tâm được sự nhẹ nhàng, làm cho thân khẩu có tánh nết nhu thuận mềm mỏng một cách đẹp đẽ. Đừng chấp theo ngã kiến rằng: mình là vua chúa, mình là Bà La Môn, rằng: ta con giòng vua chúa, ta con giòng cao sang, ta sanh làm bá hộ trưởng giả, giòng giống ta là bá hộ, trưởng giả, ta có quyền cao tước cả, ta có tài sản nhiều và thị tùng bộ hạ đông đảo. Đừng chấp trước rằng: đây là ta, đó là ngươi, cái này của tao, vật kia của họ, cả thảy ngã kiến ấy, đều là sự họa hại cả đời này và kiếp sau.
Sự họa hại đời hiện tại, cũng như con chó sói nghe thần chú (MANTA) của một ông thầy ở trong xứ BĀRĀṆASĪ đang đọc tụng. Con chó sói thuộc lòng, rồi vào rừng đọc, các loài thú nhứt là sư tử, sợ sệt oai lực của thần chú ấy, nên kéo nhau đến tùng phục con chó sói. Khi nó được tự tôn làm vua của các loài thú khác từng tùng phục, lâu lâu nó càng đắc chí thì ngã mạn càng nhiều lên, mới tính vào đoạt xứ BĀRĀṆASĪ. Nên chó sói đọc thần chú hội các loài thú tới chừng 12 do tuần. Con chó sói lên cưỡi trên lưng một con sư tử chúa, rồi kéo nhau vào bao vây thành BĀRĀṆASĪ. Trong đó có một ông quân sư có nhiều trí tuệ, hiểu rõ sẽ có tai hại chẳng sai, bèn tâu với vua hạ chỉ truyền cho dân chúng sắm bột đậu nhét lỗ tai tất cả, cho đến chó, mèo, trâu, bò cũng nhét kín lỗ tai cả. Đến ngày thứ bảy, ông quân sư đến gần chỗ chó sói, thúc giục bảo nó làm chi thì làm đi. Chó sói bèn lên lưng sư tử chúa, đứng dặm chân 3 lần, thì sư tử chúa rống lên dữ dội. Chó sói rơi xuống đất, những thú khác đạp chó sói chết tốt, còn các thứ thú khác cũng chết gần hết, dân chúng dẫn nhau đi chở về xẻ thịt ăn không hết, đem phơi khô rất nhiều.
Trích: Hạnh Phúc Kinh – Tỳ Khưu Giới Nghiêm
