Đây giải về 38 điều Hạnh Phúc mà Đức Thế Tôn là đấng thượng sư tự thuyết ra có ý nghĩa như vầy:
Một hôm nọ, Đức Thế Tôn an ngự tại Kỳ Viên Tự JETAVANᾹRᾹMA, là chùa của ông bá hộ Cấp Cô Độc tạo dâng, gần thành Xá Vệ. Khi ấy, có vị Trời ở dục giới hoài nghi về Hạnh Phúc thuyết, bèn lìa cõi trời bay xuống, vào đảnh lễ đấng Đại Từ, và làm cho hào quang sáng ngời rực rỡ, đi hữu nhiễu 3 vòng, rồi đứng tại chỗ phải lẽ, kính lễ hỏi về ý nghĩa hạnh phúc rằng:
KIṂ MAṄGALAṂ BHANTE BHAGAVᾹ = Ngưỡng bạch Đức Thế Tôn! Cái gì gọi là hạnh phúc sự tiến triển của tất cả chúng sanh? Khi ấy, Đức Phật giải đáp về hạnh phúc bằng những kệ ngôn như vầy:
Điều hạnh phúc thứ 29
SAMANĀ NAÑCADASSANAṂ: Nết hạnh thấy các bậc Sa Môn là bậc có lục căn thanh tịnh, gọi là hạnh phúc cao thượng.
VẤN: Sự gặp hoặc là thầy các bậc Sa Môn bằng cách nào?
ĐÁP: Sự thấy có 2:
- Thấy bằng cặp mắt thịt.
- Thấy bằng tuệ nhãn là thấy sự thật hành như là giới, định, huệ, và gìn giữ theo giới luật, hay hiểu ý nghĩa theo pháp học, hoặc là hiểu rằng các ngài đắc đạo quả cao thượng diệt sạch phiền não ở trong tâm.
Nết hạnh thấy các bậc sa môn có đức hạnh, bằng con mắt trí tuệ ấy, hằng được kết thiện duyên về đạo quả Niết Bàn.
Như có sự tích truyền rằng:
“Một hôm đức Phật ngự tại INDASĀLĀGUHĀ. Có một con chim ục đậu gần nơi ấy, chim ục có lòng ngưỡng mộ Đức Phật, nên khi đức Phật đi trì bình khất thực, thì chim ục ấy cứ đưa Phật tới nửa đường. Một bữa nọ, Đức Thế Tôn ngự ở trong SĀLĀ cùng chư Tỳ Khưu Tăng, vào buổi xế chiều, con chim ục từ núi bay hạ xuống đậu xếp hai cánh lại hướng ngay về phía Đức Thế Tôn mà gục đầu xuống đảnh lễ đức Phật, bằng một cách cung kính. Đức Phật trực thấy như thế, ngài bèn tỏ dấu mỉm cười rõ rệt, từ nơi kim khẩu.
Đức ANANDA thấy kim khẩu của Phật mỉm cười, liền bạch hỏi cho rõ duyên cớ ra sao?
Đức Thế Tôn tiên tri rằng chim ục này có tâm trong sạch kính cẩn mình là kẻ có giới đức, bằng cách cung kính ấy, đến khi tan rã ngũ uẩn, sẽ được sanh lên nhàn cảnh, là cõi người và trời, hết một ức kiếp, rồi đắc thành một vị Phật Độc Giác có danh hiệu là SOMANASSA, do quả báo đặng thấy các bậc thánh nhơn và có tâm trong sạch ngưỡng mộ, thật hành cái hạnh cung kính bằng một cách chơn thành.”
Trích: Hạnh Phúc Kinh – Tỳ Khưu Giới Nghiêm
