Giải thích Ân-đức Phật-Bảo thứ tám: Buddho Itipi so Bhagavā Buddho

Trở về Trang kế

NỀN-TẢNG-PHẬT-GIÁO (MŪLABUDDHASĀSANA)

QUYỂN II

QUY-Y TAM-BẢO (TISARAṆA)

Soạn giả: Tỳ-khưu Hộ-Pháp (Dhammarakkhita Bhikkhu) (Aggamahāpaṇḍita)

ÂN-ĐỨC PHẬT-BẢO THỨ TÁM: BUDDHO ITIPI SO BHAGAVĀ BUDDHO

(Cách đọc: Í-tí-pí xô Phá-gá-voa Bút-thô)

Nghĩa:

- So Bhagavā: Đức-Thế-Tôn.

- Itipi: Do Ngài là Bậc tự mình chứng ngộ chân-lý tứ Thánh-đế không thầy chỉ dạy, chứng đắc 4 Thánh-đạo, 4 Thánh-quả và Niết-bàn, trở thành bậc Thánh A-ra-hán đầu tiên trong toàn cõi-giới chúng-sinh, nên gọi là Đức- Phật Chánh-Đẳng-Giác độc nhất vô nhị; rồi Đức-Phật thuyết pháp giáo huấn chúng-sinh có phước duyên cũng chứng ngộ chân-lý tứ Thánh-đế y theo Đức-Phật; chứng đắc 4 Thánh-đạo, 4 Thánh-quả và Niết-bàn tùy theo năng lực của pháp-hạnh ba-la-mật và nhất là 5 pháp-chủ: tín pháp-chủ, tấn pháp-chủ, niệm pháp-chủ, định pháp-chủ, tuệ pháp-chủ của mỗi chúng-sinh.

Cho nên, Đức-Thế-Tôn có ân-đức Buddho: Đức-Phật.

* Ân-đức “Sammāsambuddho” và ân-đức “Buddho” khác nhau như thế nào?

* Ân-đức Sammāsambuddho nghĩa là tự mình chứng ngộ chân-lý tứ Thánh-đế không thầy chỉ dạy, chứng đắc 4 Thánh-đạo, 4 Thánh-quả và Niết-bàn, trở thành bậc Thánh A-ra-hán đầu tiên trong toàn cõi-giới chúng-sinh, nên Đức-Thế-Tôn có ân-đức Sammāsambuddho.

* Ân-đức Sammāsambuddho có 2 loại trí-tuệ đặc biệt là:

- Trí-tuệ chứng ngộ chân-lý tứ Thánh-đế đầu tiên.

- Trí-tuệ-thành (paṭivedhañāṇa).

* Ân-đức Buddho nghĩa là không chỉ tự mình chứng ngộ chân-lý tứ Thánh-đế không thầy chỉ dạy, chứng đắc 4 Thánh-đạo, 4 Thánh-quả và Niết-bàn, trở thành bậc Thánh A-ra-hán đầu tiên trong toàn cõi-giới chúng-sinh, Đức-Phật còn thuyết pháp giáo huấn chúng-sinh có duyên lành cũng chứng ngộ chân-lý tứ Thánh-đế y theo Đức- Phật, rồi chứng đắc như sau:

- Có số chúng-sinh chứng đắc Nhập-lưu Thánh-đạo, Nhập-lưu Thánh-quả, Niết-bàn, trở thành bậc Thánh Nhập-lưu;

- Có số chúng-sinh chứng đắc Nhất-lai Thánh-đạo, Nhất-lai Thánh-quả và Niết-bàn, trở thành bậc Thánh Nhất-lai;

- Có số chúng-sinh chứng đắc Bất-lai Thánh-đạo, Bất-lai Thánh-quả và Niết-bàn, trở thành bậc Thánh Bất-lai;

- Có số chúng-sinh chứng đắc A-ra-hán Thánh-đạo, A-ra-hán Thánh-quả và Niết-bàn, trở thành bậc Thánh A-ra-hán.

Chúng-sinh trở thành Thánh-nhân bậc nào do năng lực của các pháp-hạnh ba-la-mật, và nhất là 5 pháp-chủ (indriya): tín pháp-chủ, tấn pháp-chủ, niệm pháp-chủ, định pháp-chủ, tuệ pháp-chủ của mỗi chúng-sinh ấy.

* Ân-đức Buddho có 2 loại trí-tuệ đặc biệt là:

- Trí-tuệ của Bậc Toàn-Giác (Sabbaññutañāṇa).

- Trí-tuệ giáo hóa chúng-sinh (desanāñāṇa).

Đức-Phật Chánh-Đẳng-Giác là Bậc có đầy đủ trọn vẹn các loại trí-tuệ:

- 4 loại trí-tuệ phân-tích (paṭisambhidāñāṇa).

- 6 loại trí-tuệ cá biệt (asādhāraṇañāṇa).

- 10 loại trí-tuệ lực (dasabalañāṇa), ...

Đức-Thế-Tôn có tất cả các loại trí-tuệ này cùng lúc với A-ra-hán Thánh-đạo, A-ra-hán Thánh-quả.

NIỆM ÂN-ĐỨC BUDDHO

Các hàng thanh-văn đệ-tử thường niệm tưởng đến ân- đức Phật-bảo niệm “ân-đức Buddho” này sẽ phát sinh đức-tin trong sạch nơi Đức-Thế-Tôn, có trí-tuệ sáng suốt, phát sinh hỷ lạc, tăng trưởng lòng tôn kính nơi Đức-Thế- Tôn, có lòng dũng cảm, tránh khỏi mọi điều tai họa, phước-thiện được tăng trưởng.

Hành-giả thực-hành đề-mục niệm-niệm ân-đức Phật- bảo, niệm ân-đức Buddho như sau:

Câu ân-đức Buddho rằng: “Itipi so Bhagavā Buddho, ... Itipi so Bhagavā Buddho, ...” làm đối-tượng thiền-định.

Hoặc danh từ ân-đức Buddho rằng: “Buddho, ... Buddho, ... Buddho, ...” làm đối-tượng thiền-định.

Đề-mục thiền-định niệm-niệm ân-đức Phật-bảo, niệm ân-đức Buddho này có ý nghĩa vô cùng sâu sắc, vi-tế, rộng lớn vô lượng vô biên. Vì vậy, định-tâm không thể an định vào một pháp nào nhất định làm đối-tượng được, nên chỉ có khả năng dẫn đến chứng đạt cận-định (upacārasamādhi) mà thôi, không có khả năng chứng đạt đến an-định (appanāsamādhi), nên không thể chứng đắc được bậc thiền sắc-giới nào.

Như vậy, tâm cận-định này vẫn còn trong dục-giới thiện-tâm.

(Phần còn lại giống như ân-đức Arahaṃ)

Trang Website được thành lập và quản lý bởi các cận sự nam, cận sự nữ trong Phật Giáo. Mục đích nhằm lưu trữ, số hoá kinh sách và tài liệu Phật Giáo Nguyên Thuỷ - Theravāda.

Chi tiết

Giải thích Ân-đức Phật-Bảo thứ tám: Buddho Itipi so Bhagavā Buddho

Từ điển Pali

Tạng Luật

Tạng Kinh

Vi Diệu Pháp

Giảng Pháp

Học Thiền Vipassanā

Lý Thuyết Vipassanā

Soạn / Dịch Giả

Phật Học Căn Bản

Sử Liệu Phật Giáo

Vấn Đáp Phật Pháp

Góc Nhìn

Cổ Ngữ Pāli

Bậc Trưởng Lão

Mục Khác

Đăng Ký Thành Viên

Kinh Tụng

Lớp Phật Pháp

Lời Ngỏ

Góc Sáng Tác

ÂN-ĐỨC PHẬT-BẢO THỨ TÁM: BUDDHO ITIPI SO BHAGAVĀ BUDDHO

NIỆM ÂN-ĐỨC BUDDHO