Năng lực phước thiện của phép quy y Tam bảo

NỀN-TẢNG-PHẬT-GIÁO (MŪLABUDDHASĀSANA)

QUYỂN II

QUY-Y TAM-BẢO (TISARAṆA)

Soạn giả: Tỳ-khưu Hộ-Pháp (Dhammarakkhita Bhikkhu) (Aggamahāpaṇḍita)

NĂNG LỰC PHƯỚC-THIỆN CỦA PHÉP QUY-Y TAM-BẢO

Tích người ngư dân tên Damila (1) suốt cuộc đời làm nghề đánh cá nuôi mạng, đến 50 tuổi ông lâm bệnh nặng nằm trên giường, không thể ngồi dậy được, hằng ngày phải nhờ người vợ chăm nom săn sóc. Một hôm, Ngài Đại-đức đi khất thực, đứng trước nhà, bà chủ nhà (vợ của ngư dân) thỉnh mời Ngài Đại-đức vào nhà, Ngài Đại-đức ngồi gần ông Damila.

Với giọng yếu ớt, ông Damila bạch rằng:

- Kính bạch Ngài Đại-đức, suốt bao nhiêu năm qua, con chưa có một lần nào hầu gặp Ngài Đại-đức, cũng không dâng cúng dường Ngài Đại-đức một thứ gì cả, con có ân nghĩa gì đáng cho Ngài Đại-đức đến thăm con.

Với tâm-bi, mong bệnh nhân bớt khổ, Ngài Đại-đức bèn hỏi:

- Này ông Damila! Bệnh tình của ông như thế nào?

Người vợ thay ông bạch rằng:

- Kính bạch Ngài Đại-đức, bệnh tình rất trầm trọng.

Ngài Đại-đức hỏi tiếp rằng:

- Này ông Damila! Ông có muốn thọ phép quy-y Tam-bảo và thọ trì ngũ-giới hay không?

Ông Damila với giọng yếu ớt bạch rằng:

- Kính bạch Ngài Đại-đức, con muốn được thọ phép quy-y Tam-bảo và thọ trì ngũ-giới. Bạch Ngài.

Ngài Đại-đức hướng dẫn ông Damila thọ phép quy-y Tam-bảo:

- Buddhaṃ saraṇaṃ gacchāmi.

Ông Damila lặp lại theo Ngài:

- Buddhaṃ saraṇaṃ gacchāmi, ...

Ngài Đại-đức hướng dẫn, còn ông Damila lặp lại theo Ngài Đại-đức phép quy-y Tam-bảo vừa xong, thì ông Damila không còn hơi để lặp lại thêm được nữa, rồi tắt thở, mà chưa kịp thọ trì ngũ-giới.

Sau khi ông Damila chết, phước-thiện thọ phép quy-y Tam-bảo lúc lâm chung cho quả tái-sinh làm vị thiên- nam trong cõi trời Tứ-đại-thiên-vương. Vị thiên-nam suy xét rằng:

“Nhờ phước-thiện nào, mà ta được hóa-sinh làm thiên-nam như thế này?”

Vị thiên-nam liền nhớ lại tiền-kiếp, biết rõ nhờ phước-thiện thọ phép quy-y Tam-bảo vừa xong, mà chưa thọ trì ngũ-giới. Nhớ ơn Ngài Đại-đức đã có tâm-bi thương xót cứu khổ, nên vị Thiên-nam từ cõi trời liền hiện xuống đảnh lễ Ngài Đại-đức bạch rằng:

- Kính bạch Ngài Đại-đức, kiếp này con là thiên-nam trong cõi trời Tứ-đại-thiên-vương. Sở dĩ, con được hóa- sinh làm thiên-nam, là nhờ Ngài Đại-đức có tâm bi thương xót tế độ cho con thọ phép quy-y Tam-bảo và thọ trì ngũ-giới, con chỉ thọ phép quy-y Tam-bảo vừa xong, mà chưa kịp thọ trì ngũ-giới, thì con đã đã hết hơi, tắt thở chết ngay khi ấy.

Nhờ phước-thiện thọ phép quy-y Tam-bảo ấy cho quả hóa-sinh làm kiếp thiên-nam như thế này. Con đem hết lòng thành kính đảnh lễ Ngài Đại-đức, với lòng biết ơn Ngài Đại-đức vô hạn của con.

Kính xin Ngài Đại-đức có tâm bi tế độ con, cho con thọ đầy đủ phép quy-y Tam-bảo và thọ trì ngũ-giới, để cho con được sự lợi ích, sự tiến hóa, sự an-lạc lâu dài trong các tầng trời cao hơn.

Ngài Đại-đức có tâm bi tế độ hướng dẫn vị thiên-nam thọ phép quy-y Tam-bảo và thọ trì ngũ-giới.

Vị thiên nam vô cùng hoan hỷ biết ơn Ngài Đại-đức vô hạn, thành kính đảnh lễ Ngài Đại-đức, xin phép trở về cõi trời, hưởng mọi sự an-lạc trong cõi trời.

Qua tích người ngư dân Damila làm nghề đánh cá nuôi mạng, cả cuộc đời không làm phước-thiện nào đáng kể. Đến lúc gần lâm chung, người ngư dân Damila có phước duyên được Ngài Đại-đức đến thăm viếng, ông phát sinh đại-thiện-tâm vô cùng hoan hỷ, có đức-tin trong sạch nơi Tam-bảo, được thọ phép quy-y Tam-bảo trước lúc lâm chung.

Nhờ cận-tử thiện-nghiệp (āsannakusalakamma) thọ phép quy-y Tam-bảo có năng lực phi thường có khả năng đặc biệt ngăn được mọi ác-nghiệp sát-sinh đã tạo cả cuộc đời, để cho phước-thiện thọ phép quy-y Tam-bảo có cơ hội cho quả tái-sinh làm vị thiên-nam trên cõi trời Tứ- đại-thiên-vương, cõi thấp trong 6 cõi trời dục-giới, có tuổi thọ 500 năm tuổi trời, so với cõi người bằng 9 triệu năm, bởi vì, 1 ngày 1 đêm ở cõi trời Tứ-đại-thiên-vương bằng 50 năm ở cõi người.

Như vậy, năng lực của phước-thiện thọ phép quy-y Tam-bảo thật phi thường!

10 QUẢ BÁU CỦA PHÉP QUY-Y TAM-BẢO

Trong bài kinh Sakkasutta (1) được tóm lược như sau:

Một thuở nọ, Đức-vua trời Sakka (Đế-Thích) cùng 500 chư-thiên đến hầu đảnh lễ Ngài Đại-Trưởng-lão Mahāmoggallāna xong, đứng một nơi hợp lẽ. Khi ấy, Ngài Đại-Trưởng-lão Mahāmoggallāna dạy Đức-vua trời Sakka rằng:

- Này Đức-vua trời Sakka! Phép quy-y Đức-Phật-bảo là pháp cao thượng. Số chúng-sinh trong đời này, có đức-tin trong sạch nơi Tam-bảo, đã thọ phép quy-y Đức-Phật-bảo, sau khi họ chết, đại-thiện-nghiệp thọ

phép quy-y Đức-Phật-bảo cho quả tái-sinh làm vị thiên- nam, hoặc vị thiên-nữ trong cõi trời.

Số chư-thiên ấy có được 10 quả báu đặc biệt là tuổi thọ cõi trời, sắc đẹp cõi trời, an-lạc cõi trời, danh thơm tiếng tốt cõi trời, địa vị cao quý cõi trời, sắc cõi trời, thanh cõi trời, hương cõi trời, vị cõi trời, xúc cõi trời tuyệt vời hơn cả các hàng chư-thiên khác trong cõi trời ấy.

Tương tự như trên:

- Này Đức-vua trời Sakka! Phép quy-y Đức-Pháp- bảo là pháp cao thượng. Số chúng-sinh trong đời này, có đức-tin trong sạch nơi Tam-bảo đã thọ phép quy-y Đức- Pháp-bảo, sau khi họ chết, đại-thiện-nghiệp thọ phép quy-y Đức-Pháp-bảo cho quả tái-sinh làm vị thiên-nam, hoặc vị thiên-nữ trong cõi trời.

- Này Đức-vua trời Sakka! Phép quy-y Đức-Tăng- bảo là pháp cao thượng. Số chúng-sinh trong đời này, có đức-tin trong sạch nơi Tam-bảo đã thọ phép quy-y Đức- Tăng-bảo, sau khi họ chết, đại-thiện-nghiệp thọ phép quy-y Đức-Tăng-bảo cho quả tái-sinh làm vị thiên-nam, hoặc vị thiên-nữ trong cõi trời.

Quả báu của phép quy-y Tam-bảo vô cùng lớn lao và phong phú, cũng rất phi thường, bởi vì đại-thiện-nghiệp phép quy-y Tam-bảo có năng lực thật là phi thường.

TẦM QUAN TRỌNG CỦA PHÉP QUY-Y TAM-BẢO

Phép quy-y Tam-bảo có một tầm quan trọng trong Phật-giáo như thế nào?

* Lễ thọ phép quy-y Tam-bảo trở thành vị Tỳ-khưu.

* Lễ thọ phép quy-y Tam-bảo trở thành vị Sa-di.

* Lễ thọ phép quy-y Tam-bảo trở thành người cận-sự- nam, cận-sự-nữ.

- Lễ thọ phép quy-y Tam-bảo trở thành vị Tỳ-khưu như thế nào?

Trong thời-kỳ đầu Phật-giáo mới phát triển, chư Đại- đức tỳ-khưu-Tăng là bậc Thánh A-ra-hán số lượng rất ít, nên Đức-Phật truyền dạy mỗi vị tỳ-khưu Thánh A-ra- hán đi mỗi con đường để thuyết pháp tế độ chúng-sinh, truyền bá giáo-pháp của Đức-Phật, hai vị tỳ-khưu không nên đi cùng chung một con đường.

Mỗi vị tỳ-khưu bậc Thánh A-ra-hán đi thuyết pháp tế độ chúng-sinh, nếu có người nam nào phát sinh đức-tin trong sạch, muốn xuất gia trở thành tỳ-khưu thì vị tỳ- khưu ấy dẫn giới tử về hầu Đức-Phật, kính xin Đức-Phật cho phép xuất gia trở thành tỳ-khưu.

Những miền xa xôi, vị tỳ-khưu bậc Thánh A-ra-hán vất vả dẫn giới tử về hầu Đức-Phật, kính xin Đức-Phật cho phép xuất gia trở thành tỳ-khưu.

Cho nên, Đức-Phật cho phép tỳ-khưu rằng:

- Anujanāmi Bhikkhave, imehi tīhi saraṇagamanehi pabbajjaṃ upasampadaṃ.(1)

- Này chư tỳ-khưu! Như-Lai cho phép xuất gia trở thành tỳ-khưu bằng cách cho thọ phép quy-y Tam-bảo.

NGHI THỨC THỌ TỲ-KHƯU

* Giới tử có ý nguyện muốn xuất gia trở thành tỳ- khưu, trước tiên phải cạo tóc, râu, mặc y ka-sa màu lõi mít, để chừa vai bên phải vào đảnh lễ vị Thầy tế độ, ngồi chồm hổm chắp hai tay để trán, xin thọ phép quy-y Tam- bảo bằng tiếng Pāḷi.

* Vị Thầy tế độ (upajjhāya) hướng dẫn đọc phép quy- y Tam-bảo bằng tiếng Pāḷi từng chữ, từng câu đúng theo ṭhāna, karaṇa, payatana của văn phạm Pāḷi và đúng theo 10 byañjanabuddhi và giới-tử cũng lặp lại từng chữ, từng câu đúng theo vị Thầy tế-độ như sau:

Thọ phép quy-y Tam-bảo

Buddhaṃ saraṇaṃ gacchāmi.
Dhammaṃ saraṇaṃ gacchāmi.
Saṃghaṃ saraṇaṃ gacchāmi.

Dutiyampi Buddhaṃ saraṇaṃ gacchāmi.
Dutiyampi Dhammaṃ saraṇaṃ gacchāmi.
Dutiyampi Saṃghaṃ saraṇaṃ gacchāmi.

Tatiyampi Buddhaṃ saraṇaṃ gacchāmi.
Tatiyampi Dhammaṃ saraṇaṃ gacchāmi.
Tatiyampi Saṃghaṃ saraṇaṃ gacchāmi.

Để trở thành tỳ-khưu trong giáo-pháp của Đức-Phật Gotama, điều kiện đặc biệt cả 2 bên: bên Thầy tế độ và bên giới-tử đều phải đọc đúng gọi là ubhato suddhi, thì lễ xuất gia trở thành tỳ-khưu mới thành-tựu, giới-tử chính thức trở thành tỳ-khưu trong Phật-giáo.

Đó là cách thọ tỳ-khưu bằng cách thọ phép quy-y Tam-bảo (Saraṇagamanūpasampadā).

Trải qua một thời gian sau, Phật-giáo càng ngày càng phát triển, tỳ-khưu càng ngày càng đông. Cho nên, Đức- Phật truyền dạy chư tỳ-khưu bỏ cách xuất gia trở thành tỳ-khưu bằng cách thọ phép quy-y Tam-bảo từ đó.

Đức-Phật cho phép xuất gia trở thành tỳ-khưu bằng cách tụng một lần tuyên-ngôn (ñatti) và tiếp theo tụng 3 lần thành-sự-ngôn (kammavācā) gọi là ñatticatuttha- kammavācā. Đức-Phật truyền dạy như sau:

- Yā sā bhikkhave, mayā tīhi saraṇagamanehi upasampadā anuññātā, taṃ ajjatagge paṭikkhipāmi. Anujānāmi bhikkhave, ñatticatutthena kammena upasampādetuṃ.(1)

- Này chư tỳ-khưu! trước kia, Như-Lai cho phép làm lễ xuất gia trở thành tỳ-khưu bằng cách thọ phép quy-y Tam-bảo. Kể từ nay về sau, Như-Lai bỏ cách làm lễ xuất gia trở thành tỳ-khưu ấy.

- Này chư tỳ-khưu! Như-Lai cho phép làm lễ xuất gia trở thành tỳ-khưu bằng cách tụng 1 lần ñattipāḷi: tuyên- ngôn Pāḷi và tiếp theo tụng 3 lần kammavācāpāḷi: thành-sự-ngôn Pāḷi.

Cách làm lễ xuất gia trở thành tỳ-khưu bằng cách tụng 1 lần tuyên-ngôn Pāḷi và tiếp theo tụng 3 lần thành-sự- ngôn Pāḷi gọi là Ñatticatutthakammūpasampadā.

Cách làm lễ xuất gia trở thành tỳ-khưu này bắt đầu từ Ngài Trưởng-lão Rādha và được lưu truyền mãi cho đến ngày nay.

Hiện nay, các nước Phật-giáo theo truyền thống nguyên-thủy Theravāda như nước Srilanka, nước Myanmar, nước Thái-Lan, nước Lào, nước Campuchia, Phật-giáo Nguyên-thủy tại Việt Nam, v.v... nghi thức lễ xuất gia trở thành tỳ-khưu hầu hết giống nhau như sau:

Chư tỳ-khưu-Tăng từ 5 vị trở lên tụ hội tại Sīmā, cử 1 hoặc 2 hoặc 3 vị Đại-đức luật-sư ngồi chồm hổm (ukkuṭika) tụng 1 lần ñattipāḷi: tuyên-ngôn Pāḷi và tiếp theo tụng 3 lần kammavācāpāḷi: thành-sự-ngôn Pāḷi.

Sau khi tụng xong, giới-tử trở thành tỳ-khưu. Đó là cách xuất gia trở thành tỳ-khưu theo cách tụng Ñatti- catutthakammavācā.

- Lễ thọ phép quy Tam-bảo trở thành vị sa-di như thế nào?

Đức-Phật chế định người giới-tử đủ 20 tuổi trở lên, được phép xuất gia trở thành tỳ-khưu (bhikkhu), người dưới 20 tuổi được phép xuất gia trở thành sa-di (sāmaṇera).

Đức-Phật cho phép xuất gia thọ Sa-di rằng:

- Anujānāmi bhikkhave, tīhi saraṇagamanehi sāmaṇera- pabbajjaṃ, evañca pana bhikkhave pabbajjetabbo. (1)

- Này chư tỳ-khưu! Như-Lai cho phép xuất gia trở thành sa-di bằng cách thọ phép quy-y Tam-bảo.

- Này chư tỳ-khưu! Như vậy, gọi là lễ xuất gia trở thành sa-di.

NGHI THỨC LỄ XUẤT GIA TRỞ THÀNH SA-DI

Giới-tử có ý nguyện muốn làm lễ xuất gia trở thành sa-di, trước tiên cạo tóc, râu, mặc y ka-sa màu lõi mít, để chừa vai bên phải, vào đảnh lễ Thầy tế-độ, rồi ngồi chồm hổm (ukkuṭika) chắp hai tay để trên trán, kính xin thọ phép quy-y Tam-bảo bằng tiếng Pāḷi.

Vị Thầy tế độ (upajjhāya) hướng dẫn đọc phép quy-y Tam-bảo bằng tiếng Pāḷi từng chữ, từng câu đúng theo ṭhāna, karaṇa, payatana của văn phạm Pāḷi và đúng theo 10 byañjanabuddhi và giới-tử cũng lặp lại từng chữ, từng câu đúng theo vị Thầy tế-độ như sau:

Buddhaṃ saraṇaṃ gacchāmi.
Dhammaṃ saraṇaṃ gacchāmi.
Saṃghaṃ saraṇaṃ gacchāmi.

Dutiyampi Buddhaṃ saraṇaṃ gacchāmi.
Dutiyampi Dhammaṃ saraṇaṃ gacchāmi.
Dutiyampi Saṃghaṃ saraṇaṃ gacchāmi.

Tatiyampi Buddhaṃ saraṇaṃ gacchāmi.
Tatiyampi Dhammaṃ saraṇaṃ gacchāmi.
Tatiyampi Saṃghaṃ saraṇaṃ gacchāmi.

Khi giới-tử đã lặp lại đúng từng chữ từng câu theo vị Thầy tế độ, giới tử thọ phép quy-y Tam-bảo đầy đủ 3 lần đến câu cuối

“Tatiyampi Saṃghaṃ saraṇaṃ gacchāmi” xong, giới tử ấy chính thức trở thành vị sa-di trong giáo-pháp của Đức-Phật Gotama.

Khi ấy, vị sa-di có đầy đủ 10 giới sa-di, 10 pháp hoại, 10 pháp hành phạt, 75 điều học tập, 14 pháp-hành của sa- di cùng một lúc trở thành sa-di không trước không sau.

Như vậy, để trở thành sa-di trong giáo-pháp của Đức- Phật Gotama, điều kiện đặc biệt cả 2 bên: bên vị Thầy tế độ và bên giới-tử đều phải đọc đúng gọi là ubhato suddhi thì lễ xuất gia trở thành sa-di mới thành-tựu, giới-tử chính thức trở thành sa-di trong Phật-giáo.

Đó là xuất gia trở thành sa-di bằng cách thọ phép quy-y Tam-bảo.

* Nếu trường-hợp vị Thầy tế độ (upajjhāya) hướng dẫn đọc phép quy-y Tam-bảo bằng tiếng Pāḷi đúng, nhưng giới-tử lặp lại không đúng theo vị Thầy tế độ thì lễ xuất gia trở thành sa-di không thành tựu, giới-tử không trở thành sa-di trong Phật-giáo.

* Nếu trường-hợp vị Thầy tế-độ (upajjhāya) hướng dẫn đọc phép quy-y Tam-bảo bằng tiếng Pāḷi không đúng, nhưng giới-tử lặp lại đúng theo ṭhāna, karaṇa, payatana của văn phạm Pāḷi và đúng theo 10 byañjana- buddhi thì lễ xuất gia trở thành sa-di không thành tựu, giới-tử không trở thành sa-di trong Phật-giáo.

Trong 2 trường-hợp trên, bên vị Thầy tế-độ và bên giới-tử một bên đúng, một bên không đúng, nên lễ xuất gia trở thành sa-di không thành tựu, bởi vì, sự thành tựu lễ xuất-gia sa-di cần phải đọc đúng cả 2 bên ubhato suddhi, còn một bên đọc đúng, một bên đọc không đúng, hoặc cả 2 bên đều đọc không đúng thì lễ xuất gia trở thành sa-di không thành-tựu, giới-tử không trở thành vị sa-di trong Phật-giáo.

Hoàng Tử Rāhula khi ấy mới lên 7 tuổi, là vị sa-di đầu tiên trong giáo-pháp của Đức-Phật Gotama.

Nghi thức lễ xuất-gia trở thành sa-di bằng cách thọ phép quy-y Tam-bảo này được lưu truyền từ thời-kỳ Đức-Phật mãi cho đến ngày nay trên các nước Phật-giáo nguyên-thủy Theravāda.

- Lễ thọ phép quy-y tam-bảo trở thành người cận- sự-nam, cận-sự-nữ như thế nào?

Người nào có nguyện vọng muốn trở thành người cận-sự-nam (upāsaka) hoặc người cận-sự-nữ (upāsikā), là 1 trong tứ chúng của Đức-Phật Gotama, được gần gũi thân cận với Tam-bảo: Đức-Phật-bảo, Đức-Pháp-bảo, Đức-Tăng-bảo.

Điều trước tiên, người ấy phải có đức-tin trong sạch nơi Tam-bảo, có trí-tuệ sáng suốt hiểu rõ chánh-pháp của Đức-Phật, nhất là 9 ân-đức Phật-bảo, 6 ân-đức Pháp-bảo, 9 ân-đức Tăng-bảo, có nhận thức đúng đắn rằng: Đức-Phật cao thượng, Đức-Pháp cao thượng, Đức-Tăng cao thượng, có nguyện vọng muốn trở thành người cận-sự-nam (upāsaka) hoặc người cận-sự-nữ (upāsikā) trong Phật-giáo.

Người ấy cần phải học hỏi, hiểu biết rõ cách thọ mỗi câu quy-y Phật, quy-y Pháp, quy-y Tăng.

Sau khi học hỏi hiểu biết cách thọ phép quy-y Tam- bảo xong, người ấy đi đến hầu đảnh lễ Ngài Đại-Trưởng- lão, kính bạch rằng:

- Kính bạch Ngài Đại-Trưởng-lão, con có nguyện vọng muốn trở thành người cận-sự-nam (hoặc cận-sự- nữ) được gần gũi thân cận Tam-bảo: Đức-Phật-bảo, Đức-Pháp-bảo, Đức-Tăng-bảo.

- Kính bạch Ngài có tâm từ tế độ con, kính thỉnh Ngài Đại-Trưởng-lão hướng dẫn làm lễ thọ phép quy-y Tam-bảo cho con. Bạch Ngài.

Ngài Đại-Trưởng-lão hướng dẫn thọ phép quy-y Tam- bảo từng chữ, từng câu và người đệ-tử lặp lại từng chữ, từng câu theo Ngài Đại-Trưởng-lão.

Buddhaṃ saraṇaṃ gacchāmi.
Dhammaṃ saraṇaṃ gacchāmi.
Saṃghaṃ saraṇaṃ gacchāmi.

Dutiyampi Buddhaṃ saraṇaṃ gacchāmi.
Dutiyampi Dhammaṃ saraṇaṃ gacchāmi.
Dutiyampi Saṃghaṃ saraṇaṃ gacchāmi.

Tatiyampi Buddhaṃ saraṇaṃ gacchāmi.
Tatiyampi Dhammaṃ saraṇaṃ gacchāmi.
Tatiyampi Saṃghaṃ saraṇaṃ gacchāmi.

Người đệ-tử lặp lại theo Ngài Đại-Trưởng-lão từng chữ, từng câu:

* Khi lặp lại câu quy-y Phật: “Buddhaṃ saraṇaṃ gacchāmi” với đại-thiện-tâm hợp với trí-tuệ có đối- tượng 9 ân-đức Phật-bảo.

* Khi lặp lại câu quy-y Pháp: “Dhammaṃ saraṇaṃ gacchāmi” với đại-thiện-tâm hợp với trí-tuệ có đối- tượng 6 ân-đức Pháp-bảo.

* Khi lặp lại câu quy-y Tăng: “Saṃghaṃ saraṇaṃ gacchāmi” với đại-thiện-tâm hợp với trí-tuệ có đối- tượng 9 ân-đức Tăng-bảo.

Lần thứ nhì và lần thứ ba cũng như lần thứ nhất.

Người đệ-tử lặp lại phép quy-y Tam-bảo theo Ngài Đại-Trưởng-lão đầy đủ 3 lần đúng như vậy, người đệ-tử ấy thành-tựu phép quy-y Tam-bảo. Ngay khi ấy, người đệ-tử được chính thức trở thành một người cận-sự-nam (upāsaka), hoặc người cận-sự-nữ (upāsikā) đã quy-y Tam-bảo kể từ đó cho đến trọn đời trọn kiếp.

Thật ra, địa vị người cận-sự-nam (upāsaka), cận-sự- nữ (upāsikā) là một trong tứ chúng của Đức-Phật thật là cao quý, bởi vì, Đức-Phật xuất hiện trên thế gian là một điều khó. Cũng như vậy, Đức-Pháp, Đức-Tăng xuất hiện trên thế gian cũng là điều khó. Cho nên, người được trở thành cận-sự-nam (upāsaka) hoặc cận-sự-nữ (upāsikā) cũng là điều rất khó.

Trong thời-kỳ Tam-bảo xuất hiện trên thế gian, và nơi nào có Phật-giáo đang tồn tại, thì nơi ấy, con người có phước duyên gặp được Phật-giáo, có cơ hội tốt đến xin thọ phép quy-y nương nhờ nơi Tam-bảo:

* Quy-y nương nhờ nơi Đức-Phật-bảo.

* Quy-y nương nhờ nơi Đức-Pháp-bảo.

* Quy-y nương nhờ nơi Đức-Tăng-bảo.

Để được sự lợi ích cao thượng, sự tiến hóa cao thượng, sự an-lạc cao thượng trong kiếp hiện-tại làm phước duyên cho những kiếp vị-lai.

Tam-bảo không phải lúc nào cũng hiện hữu trên thế gian này đâu! Khi nào có Đức-Phật Chánh-Đẳng-Giác xuất hiện trên thế gian, khi ấy mới có Tam-bảo, mà Đức- Phật xuất hiện trên thế gian này là một điều vô cùng hy hữu, rất hiếm có. Như Đức-Phật đã dạy:

- Buddhuppādo dullabho lokasmiṃ...

- Đức-Phật xuất hiện trên thế gian này là điều khó được.

Thật vậy, có khi suốt thời gian lâu dài trải qua a-tăng- kỳ kiếp trái đất, mà không có một Đức-Phật Chánh-Đẳng- Giác nào xuất hiện trên thế gian, gọi là Suññakappa: Trái đất không có Đức-Phật Chánh-Đẳng-Giác. Thật hy hữu và vô cùng diễm phúc trong kiếp trái đất hiện-tại gọi là Bhaddakappa mà chúng ta đang sống, có 5 Đức-Phật Chánh-Đẳng-Giác tuần tự xuất hiện trên trái đất này.

Trong thời quá-khứ đã có ba Đức-Phật: Đức-Phật Kakusandha, Đức-Phật Koṇāgamana và Đức-Phật Kassapa đã xuất hiện trên trái đất này.

Thời hiện-tại, Đức-Phật Gotama của chúng ta đã xuất hiện và Đức-Phật đã tịch diệt Niết-bàn cách đây 2.563 năm rồi, nhưng giáo-pháp của Đức-Phật còn lưu truyền lại trên thế gian cho đến ngày nay, nên chúng ta có phước- duyên, có cơ hội tốt đến xin thọ phép quy-y Tam-bảo.

Trong thời vị-lai, Đức-Phật Metteyya sẽ xuất hiện cùng trên trái đất này.

Những người nam, người nữ nào đã thành tựu phép quy-y Tam-bảo xong rồi, những người ấy chính thức trở thành người cận-sự-nam (upāsaka) hoặc người cận-sự- nữ (upāsikā), là một trong hàng tứ chúng của Đức-Phật Gotama.

Như vậy, cận-sự-nam, cận-sự-nữ cũng là một địa vị cao quý trong Phật-giáo.

Trong các bộ Chú-giải Pāḷi giảng giải rằng: Giáo- pháp của Đức-Phật Gotama chỉ tồn tại trên thế gian này khoảng 5.000 năm. Sau thời gian 5.000 năm giáo-pháp của Đức-Phật Gotama bị mai một, bị hoại diệt hoàn toàn, bởi vì không còn các hàng thanh-văn đệ-tử có khả năng giữ gìn duy trì Phật-giáo được nữa.

Trong thời hiện-tại này, giáo-pháp của Đức-Phật Gotama vẫn còn đang lưu truyền trên thế gian, ba ngôi Tam-bảo vẫn còn hiện hữu. Những người cận-sự-nam, cận-sự-nữ có phước-duyên đã thọ phép quy-y Tam-bảo xong rồi, nên có đức-tin trong sạch nơi Tam-bảo, nhất tâm giữ gìn duy trì quy-y Tam-bảo cho được hoàn toàn trong sạch và trọn vẹn.

Những người ấy, chắc chắn sẽ được quả báu lớn lao, vô cùng phong phú, được sự lợi ích cao thượng, sự tiến hóa cao thượng, sự an-lạc cao thượng cả trong kiếp hiện- tại lẫn vô lượng kiếp vị-lai, cho đến khi chứng ngộ chân-lý tứ Thánh-đế, chứng đắc 4 Thánh-đạo, 4 Thánh- quả và Niết-bàn, giải thoát khổ tử sinh luân-hồi trong ba giới bốn loài.

Cho nên, phép quy-y Tam-bảo có một tầm quan trọng không chỉ đối với bậc xuất gia sa-di, tỳ-khưu, mà còn đối với các hàng tại gia cận-sự-nam, cận-sự-nữ nữa.

NGƯỜI CẬN-SỰ-NAM - CẬN-SỰ-NỮ TRONG PHẬT-GIÁO

Đối với người cận-sự-nam, cận-sự-nữ còn là hạng phàm-nhân, thọ phép quy-y Tam-bảo là bước đầu tiên vào ngưỡng cửa Phật-giáo. Phép quy-y Tam-bảo của mỗi chúng-sinh phải trải qua 3 giai đoạn:

* Giai đoạn đầu là giai đoạn thành tựu phép quy-y Tam-bảo theo pháp tam-giới (lokiyasaraṇagamana).

* Giai đoạn giữa là giai đoạn có cơ hội tốt theo học pháp-học Phật-giáo tuỳ theo khả năng hiểu biết của mình để làm nền tảng cơ bản cho pháp-hành Phật-giáo đó là pháp-hành giới, pháp-hành thiền-định, pháp-hành thiền-tuệ.

- Pháp-hành giới là pháp-hành mà hành-giả có tác-ý đồng sinh với đại-thiện-tâm giữ gìn thân và khẩu tránh xa mọi ác-nghiệp do thân và khẩu, giữ gìn giới trong sạch và trọn vẹn để làm nền tảng cho pháp-hành thiền- định, pháp-hành thiền-tuệ.

- Pháp-hành thiền-định là pháp-hành mà hành-giả thực-hành dẫn đến chứng đắc 5 bậc thiền sắc-giới, 4 bậc thiền vô-sắc-giới, để hưởng sự an-lạc trong thiền-định trong kiếp hiện-tại, và trong kiếp vị-lai chắc chắn được hóa-sinh lên cõi sắc-giới phạm-thiên hoặc cõi vô-sắc- giới phạm-thiên, tuỳ theo bậc thiền sở đắc của hành-giả, để hưởng sự an-lạc cho đến hết tuổi thọ trong cõi trời ấy.

Các bậc thiền còn có thể làm nền tảng, làm đối-tượng để thực-hành pháp-hành thiền-tuệ nữa.

- Pháp-hành thiền-tuệ là pháp-hành mà hành-giả thực- hành để phát sinh trí-tuệ-thiền-tuệ dẫn đến chứng ngộ chân-lý tứ Thánh-đế, chứng đắc 4 Thánh-đạo, 4 Thánh- quả và Niết-bàn, diệt tận phiền-não, tham-ái tuỳ theo mỗi bậc Thánh-đạo-tuệ đồng sinh với mỗi Thánh-đạo-tâm.

Thánh-đạo-tâm có 4 bậc:

1- Nhập-lưu Thánh-đạo-tâm.

2- Nhất-lai Thánh-đạo-tâm.

3- Bất-lai Thánh-đạo-tâm.

4- A-ra-hán Thánh-đạo-tâm.

Mỗi sát-na Thánh-đạo-tâm nào phát sinh, bậc Thánh- nhân ấy thành-tựu phép quy-y Tam-bảo theo pháp siêu-tam-giới (Lokuttarasaraṇagamana).

Đó là giai đoạn cuối của người cận-sự-nam hoặc cận- sự-nữ đã quy-y Tam-bảo.

-oo0oo-

(1) Bộ Chú-giải: Aṅguttaranikāya.

---

(1) Samyuttanikāya, Sāḷāyatana samyutta, kinh Sakkasutta.

---

(1) Vinayapiṭaka, Mahāvagga, phần Pabbajjūpasampadākathā.

---

(1) Vinayapiṭaka, Mahāvagga, phần Paṇāmitakathā.

---

(1) Tìm hiểu rõ đầy đủ, xem quyển “Gương Bậc Xuất Gia” cùng soạn-giả.

Trang Website được thành lập và quản lý bởi các cận sự nam, cận sự nữ trong Phật Giáo. Mục đích nhằm lưu trữ, số hoá kinh sách và tài liệu Phật Giáo Nguyên Thuỷ - Theravāda.

Chi tiết

Năng lực phước thiện của phép quy y Tam bảo

Từ điển Pali

Tạng Luật

Tạng Kinh

Vi Diệu Pháp

Giảng Pháp

Học Thiền Vipassanā

Lý Thuyết Vipassanā

Soạn / Dịch Giả

Phật Học Căn Bản

Sử Liệu Phật Giáo

Vấn Đáp Phật Pháp

Góc Nhìn

Cổ Ngữ Pāli

Bậc Trưởng Lão

Mục Khác

Đăng Ký Thành Viên

Kinh Tụng

Lớp Phật Pháp

Lời Ngỏ

Góc Sáng Tác

NĂNG LỰC PHƯỚC-THIỆN CỦA PHÉP QUY-Y TAM-BẢO

10 QUẢ BÁU CỦA PHÉP QUY-Y TAM-BẢO

TẦM QUAN TRỌNG CỦA PHÉP QUY-Y TAM-BẢO

NGHI THỨC THỌ TỲ-KHƯU

NGHI THỨC LỄ XUẤT GIA TRỞ THÀNH SA-DI

NGƯỜI CẬN-SỰ-NAM - CẬN-SỰ-NỮ TRONG PHẬT-GIÁO