Khi Ngài Trưởng-lão Ānanda vừa mới ra ngoài, Ác- Ma-thiên liền đến hầu Đức-Thế-Tôn, rồi đứng một nơi hợp lẽ bạch rằng:
– Kính bạch Đức-Thế-Tôn, kính thỉnh Đức-Thế-Tôn tịch diệt Niết-bàn, kính thỉnh Đức-Thế-Tôn tịch diệt Niết-bàn ngay bây giờ. Bây giờ là lúc tịch diệt Niết-bàn của Đức-Thế-Tôn.
Thật ra, Ác-Ma-thiên đã nhiều lần đến thỉnh Đức-Thế- Tôn tịch diệt Niết-bàn, những lần trước, Đức-Thế-Tôn đều khước từ. Nhưng lần này, Đức-Thế-Tôn hứa với Ác- Ma-thiên rằng:
– Này Ác-Ma-thiên! Ngươi hãy yên tâm, không lâu nữa, Như-Lai sẽ tịch diệt Niết-bàn. Kể từ nay chỉ còn ba tháng nữa, Như-Lai sẽ tịch diệt Niết-bàn.
Như vậy, Đức-Thế-Tôn có trí-tuệ sáng suốt, xác định thời gian ba tháng nữa sẽ xả tuổi thọ, xả sinh-mạng của Đức-Thế-Tôn tại ngôi tháp Cāpālacetiya, đúng vào ngày rằm tháng giêng (âm lịch). Ngay khi ấy, trái đất rùng mình chuyển động chưa từng có như vậy. Thấy điều lạ thường, trái đất rung chuyển, nên Ngài Trưởng-lão Ānanda vào hầu Đức-Thế- Tôn, bạch rằng:
– Kính bạch Đức-Thế-Tôn, do nguyên nhân nào làm trái đất rung chuyển. Bạch Ngài. Đức-Thế-Tôn truyền dạy rằng:
– Này Ānanda! Ngay hôm nay, vừa mới rồi, Như-Lai có trí-tuệ sáng suốt hứa với Ác-Ma-thiên rằng: “Chỉ còn ba tháng nữa mà thôi, Như-Lai sẽ tịch diệt Niết-bàn.”
Nghe Đức-Thế-Tôn truyền dạy như vậy, Ngài Trưởng- lão Ānanda kính thỉnh rằng:
– Kính bạch Đức-Thế-Tôn, con xin kính thỉnh Đức- Thế-Tôn duy trì trọn kiếp tuổi thọ (100 năm). Con xin kính thỉnh Đức-Thế-Tôn duy trì trọn kiếp tuổi thọ, để tế độ cho phần đông chúng-sinh, để đem lại sự lợi ích, sự tiến hóa, sự an-lạc cho phần đông chúng-sinh, để đem lại sự lợi ích, sự tiến hóa, sự an-lạc cho chư- thiên và nhân-loại. Đức-Thế-Tôn truyền dạy rằng:
– Này Ānanda! Con chớ nên thỉnh Như-Lai nữa. Bây giờ không phải lúc thỉnh cầu Như-Lai nữa. Như-Lai đã gián tiếp dạy con nhiều lần mà con vẫn không hiểu, con không có lời thỉnh cầu Như-Lai. Nay, Như-Lai đã hứa với Ác-Ma-thiên rồi, không thể nào khác được. Thấy Ngài Trưởng-lão Ānanda khổ tâm vô hạn, vì hối hận về điều sơ suất của mình, nên Đức-Thế-Tôn an ủi Ngài Đại-đức Ānanda rằng:
– Này Ānanda! Như-Lai đã từng dạy rằng: “Sống xa lìa nhau, chết biệt ly với những người thân yêu, các bậc kính mến ấy. Đó là sự thật hiển nhiên. Vì vậy, những người thân yêu, các bậc kính mến ấy làm sao lại có thể chiều theo ý muốn của mình được. Những pháp nào đã sinh rồi, hiện hữu rồi, do nhân duyên cấu tạo rồi, chắc chắn có sự diệt, sự hủy hoại là thường, dù có mong muốn rằng: “Xin pháp ấy đừng diệt, đừng hủy hoại cũng không thể nào được.”
– Này Ānanda! Như-Lai cùng con đi đến giảng đường Kuṭāgāra trong khu rừng lớn ấy. Ngài Trưởng-lão Ānanda theo sau Đức-Thế-Tôn đến giảng đường Kuṭāgāra. Khi ấy, Đức-Thế-Tôn dạy rằng:
– Này Ānanda! Con nên đi mời tất cả chư tỳ-khưu trong kinh-thành Vesālī đến tụ hội tại giảng đường Upaṭṭhāna. Vâng theo lời dạy Đức-Thế-Tôn, Ngài Trưởng-lão Ānanda đi mời chư tỳ-khưu đến tụ hội tại giảng đường.
