Panhāpucchakaṃ: Phần vấn đáp

PHẬT GIÁO NGUYÊN THUỶ - THERAVĀDA
ABHIDHAMMAPIṬAKA - TẠNG DIỆU PHÁP

VIBHAṄGA
BỘ PHÂN TÍCH

Dịch giả:
Ðại Trưởng Lão Tịnh Sự
Santakicca Mahā Thera

 

PHẦN VẤN ÐÁP (PANHĀPUCCHAKAṂ)

[502] BỐN CHÁNH CẦN:

Nơi đây, vị tỳ khưu ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu, để không cho sanh các ác bất thiện pháp chưa sanh.

Ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để đoạn trừ các ác bất thiện pháp đã sanh.

Ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để phát sanh các thiện pháp chưa sanh.

Ước vọng tinh tấn chuyên cần kiên tâm phấn đấu để duy trì, không sút giảm, gia tăng, tiến triển, phát triển, bổ túc các thiện pháp đã sanh.

Trong bốn chánh cần có BAO NHIÊU LÀ THIỆN? CÓ BAO NHIÊU LÀ BẤT THIỆN? CÓ BAO NHIÊU LÀ VÔ KÝ?... (trùng)... CÓ BAO NHIÊU LÀ HỮU TRANH? CÓ BAO NHIÊU LÀ VÔ TRANH?

[503] (BỐN CHÁNH CẦN) chỉ là thiện.

(Bốn chánh cần) có thể là tương ưng lạc thọ, có thể là tương ưng xả thọ.

(Bốn chánh cần) là pháp dị thục nhân.

(Bốn chánh cần) là phi thành do thủ phi cảnh thủ.

(Bốn chánh cần) là phi phiền toái phi cảnh phiền não.

(Bốn chánh cần) có thể là hữu tầm hữu tứ, có thể là vô tầm hữu tứ, có thể là vô tầm vô tứ.

(Bốn chánh cần) có thể là câu hành hỷ, có thể là câu hành lạc, có thể là câu hành xả.

(Bốn chánh cần) là không đáng do kiến đạo tiến đạo đoạn trừ.

(Bốn chánh cần) là phi hữu nhân đáng do kiến đạo tiến đạo đoạn trừ.

(Bốn chánh cần) là nhân tịch diệt.

(Bốn chánh cần) là hữu học.

(Bốn chánh cần) là vô lượng

(Bốn chánh cần) là biết cảnh vô lượng.

(Bốn chánh cần) là tinh lương.

(Bốn chánh cần) là cố định phần chánh.

(Bốn chánh cần) không có đạo thành cảnh, mà có đạo thành nhân; có thể có đạo thành trưởng, có thể không nên nói là có đạo thành trưởng.

(Bốn chánh cần) có thể là sinh tồn; có thể là vị sanh tồn; không nên nói là chuẩn sanh.

(Bốn chánh cần) có thể là quá khứ, có thể là vị lai, có thể là hiện tại.

(Bốn chánh cần) không nên nói là biết cảnh quá khứ hay biết cảnh vị lai hay biết cảnh hiện tại.

(Bốn chánh cần) có thể là nội phần, có thể là ngoại phần, có thể là nội ngoại phần.

(Bốn chánh cần) là biết cảnh ngoại phần.

(Bốn chánh cần) là vô kiến vô đối chiếu.

[504] (BỐN CHÁNH CẦN) là phi nhân. Là hữu nhân. Là tương ưng nhân. Không nên nói là nhân hữu nhân, mà là hữu nhân phi nhân. Không nên nói là nhân tương ưng nhân, mà là tương ưng nhân phi nhân. Là phi nhân hữu nhân.

(Bốn chánh cần) là hữu duyên. Là hữu vi. Là vô kiến. Là vô đối chiếu. Là phi sắc. Là Siêu thế. Là đáng vài tâm biết; cũng không đáng vài tâm biết.

(Bốn chánh cần) là phi lậu. Là phi cảnh lậu. Là bất tương ưng lậu. Không nên nói là lậu cảnh lậu hay cảnh lậu phi lậu. Không nên nói là lậu tương ưng lậu hay tương ưng lậu phi lậu. Là bất tương ưng lậu phi cảnh lậu.

(Bốn chánh cần) là phi triền... (trùng)...

(Bốn chánh cần) là phi phược... (trùng)...

(Bốn chánh cần) là phi bộc... (trùng)...

(Bốn chánh cần) là phi phối... (trùng)...

(Bốn chánh cần) là phi cái... (trùng)...

(Bốn chánh cần) là phi khinh thị... (trùng)...

(Bốn chánh cần) là hữu tri cảnh. Là phi tâm. Là sở hữu tâm. Là tương ưng tâm. Là hòa với tâm. Là có tâm làm sở sanh. Là đồng hiện hữu với tâm. Là tùy chuyển với tâm. Là hòa tâm tâm sở sanh. Là hòa tâm tâm sở sanh đồng hiện hữu với tâm. Là hòa tâm tâm sở sanh tùy chuyển với tâm. Là ngoại phần. Là phi y sinh. Là phi do thủ.

(Bốn chánh cần) là phi thủ... (trùng)...

(Bốn chánh cần) là phi phiền não... (trùng)...

(Bốn chánh cần) là không đáng do kiến đạo đoạn trừ, không đáng do tiến đạo đoạn trừ. Là phi hữu nhân đáng do kiến đạo đoạn trừ. Là phi hữu nhân đáng do tiến đạo đoạn trừ. Có thể là hữu tầm, có thể là vô tầm. Có thể là hữu tứ, có thể là vô tứ. Có thể là hữu hỷ, có thể là vô hỷ. Có thể là câu hành hỷ, có thể là phi câu hành hỷ, có thể câu hành lạc, có thể là phi câu hành lạc. Có thể là câu hành xả, có thể là phi câu hành xả. Là phi dục giới. Là phi sắc giới. Là phi vô sắc giới. Là vô hệ thuộc. Là pháp dẫn xuất. Là cố định. Là vô thượng. Là vô tranh.

DỨT PHẦN VẤN ÐÁP

TRỌN VẸN CHÁNH CẦN PHÂN TÍCH