Tâm sân hận là gì? Và nguyên nhân xuất hiện tâm sân?

Do nguyên nhân nào gọi là sân-tâm?

Bất-thiện-tâm nào có nhân sân (dosahetu), hoặc có sân tâm-sở (dosacetasika) nhiều năng lực dắt dẫn các tâm-sở đồng sinh với bất-thiện- tâm ấy biết đối-tượng xấu, phát sinh khổ tâm, gọi bất-thiện-tâm ấy là sân-tâm (dosacitta).

2 sân-tâm phát sinh do 5 nhân:

1- Dosajjhāsayatā: người có tính hay sân hận.

2- Agambhīrapakatitā: thói quen không suy xét sâu sắc, không tế nhị.

3- Appassutatā: người có ít học hỏi, kém hiểu biết trong các thiện-pháp.

4- Aniṭṭhārammaṇasamāyogo: tiếp xúc với đối-tượng xấu không hài lòng.

5- Āghātavatthusamāyogo: tiếp xúc với đối- tượng hận thù với mình, hoặc người thân của mình.

Nguyên nhân gần để phát sinh 2 sân-tâm đó là aniṭṭhārammaṇa: đối-tượng xấu và āghātavatthu: đối-tượng hận thù.

Āghātavatthu: đối-tượng hận thù có 10 loại:

1- Hận thù do nghĩ rằng: người ấy đã từng gây tai hại cho ta.

2- Hận thù do nghĩ rằng: người ấy đang gây tai hại cho ta.

3- Hận thù do nghĩ rằng: người ấy sẽ gây tai hại cho ta.

4- Hận thù do nghĩ rằng: người ấy đã từng gây tai hại cho người thân yêu của ta.

5- Hận thù do nghĩ rằng: người ấy đang gây tai hại cho người thân yêu của ta.

6- Hận thù do nghĩ rằng: người ấy sẽ gây tai hại cho người thân yêu của ta.

7- Hận thù do nghĩ rằng: người ấy đã từng làm lợi ích cho kẻ thù của ta.

8- Hận thù do nghĩ rằng: người ấy đang làm lợi ích cho kẻ thù của ta.

9- Hận thù do nghĩ rằng: người ấy sẽ làm lợi ích cho kẻ thù của ta.

10- Hận thù do gặp phải rủi như vấp ngã đau, đạp gai đâm vào bàn chân đau, v.v ...

Trích Akusalacitta: Bất Thiện Tâm, Vi Diệu Pháp Hiện Thực Trong Cuộc Sống, Soạn giả Tỳ Khưu Hộ Pháp

Trang Website được thành lập và quản lý bởi các cận sự nam, cận sự nữ trong Phật Giáo. Mục đích nhằm lưu trữ, số hoá kinh sách và tài liệu Phật Giáo Nguyên Thuỷ - Theravāda.

Chi tiết

Tâm sân hận là gì? Và nguyên nhân xuất hiện tâm sân?

Từ điển Pali

Tạng Luật

Tạng Kinh

Vi Diệu Pháp

Giảng Pháp

Học Thiền Vipassanā

Lý Thuyết Vipassanā

Soạn / Dịch Giả

Phật Học Căn Bản

Sử Liệu Phật Giáo

Vấn Đáp Phật Pháp

Góc Nhìn

Cổ Ngữ Pāli

Bậc Trưởng Lão

Mục Khác

Đăng Ký Thành Viên

Kinh Tụng

Lớp Phật Pháp

Lời Ngỏ

Góc Sáng Tác