Ý Nghĩa Buddha
Buddha nghĩa là gì?
Buddhā’ti catusaccasambodhena Buddhā.
Buddha nghĩa là giác-ngộ chân-lý tứ Thánh-đế, chứng đắc 4 Thánh-đạo, 4 Thánh-quả, Niết-bàn, trở thành bậc Thánh-nhân, gọi là Buddha.
Trong bộ Chú-giải Udāna phân loại Buddha có 3 hạng:
1- Sammāsambuddha: Đức-Phật Chánh-Đẳng-Giác.
2- Paccekabuddha: Đức-Phật Độc-Giác.
3- Sāvakabuddha: Bậc Thánh Thanh-văn-giác.
Để trở thành Đức-Phật Chánh-Đẳng-Giác hoặc Đức- Phật Độc-Giác hoặc Bậc Thánh Thanh-văn-giác mỗi Đức-Bồ-tát cần phải thực-hành đầy đủ các pháp-hạnh ba-la-mật của mình cho đầy đủ trọn vẹn.
* Để trở thành Đức-Phật Chánh-Đẳng-Giác, thì Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác cần phải thực-hành đầy đủ 30 pháp-hạnh ba-la-mật: 10 pháp-hạnh ba-la-mật bậc hạ, 10 pháp-hạnh ba-la-mật bậc trung, 10 pháp- hạnh ba-la-mật bậc thượng.
* Để trở thành Đức-Phật Độc-Giác, thì Đức-Bồ-tát Độc-Giác cần phải thực-hành đầy đủ 20 pháp-hạnh ba- la-mật: 10 pháp-hạnh ba-la-mật bậc hạ, 10 pháp-hạnh ba-la-mật bậc trung.
* Để trở thành bậc Thánh Thanh-văn-giác, thì Đức- Bồ-tát Thanh-văn-giác cần phải thực-hành đầy đủ 10 pháp-hạnh ba-la-mật bậc hạ.
10 pháp-hạnh ba-la-mật
1- Bố-thí ba-la-mật (Dānapāramī).
2- Giữ-giới ba-la-mật (Sīlapāramī)
3- Xuất-gia ba-la-mật (Nekkhammapāramī).
4- Trí-tuệ ba-la-mật (Paññāpāramī).
5- Tinh-tấn ba-la-mật (Vīriyapāramī).
6- Nhẫn-nại ba-la-mật (Khantipāramī).
7- Chân-thật ba-la-mật (Saccapāramī).
8- Phát-nguyện ba-la-mật (Adhiṭṭhānapāramī).
9- Tâm-từ ba-la-mật (Mettāpāramī).
10- Tâm-xả ba-la-mật (Upekkhāpāramī).
Mỗi pháp-hạnh ba-la-mật có ba bậc: bậc hạ, bậc trung, bậc thượng như sau:
1- Bố-thí ba-la-mật bậc hạ, bậc trung, bậc thượng.
2- Giữ-giới ba-la-mật bậc hạ, bậc trung, bậc thượng.
3- Xuất-gia ba-la-mật bậc hạ, bậc trung, bậc thượng.
4- Trí-tuệ ba-la-mật bậc hạ, bậc trung, bậc thượng.
5- Tinh-tấn ba-la-mật bậc hạ, bậc trung, bậc thượng.
6- Nhẫn-nại ba-la-mật bậc hạ, bậc trung, bậc thượng.
7- Chân-thật ba-la-mật bậc hạ, bậc trung, bậc thượng.
8- Phát-nguyện ba-la-mật bậc hạ, bậc trung, bậc thượng.
9- Tâm-từ ba-la-mật bậc hạ, bậc trung, bậc thượng.
10- Tâm-xả ba-la-mật bậc hạ, bậc trung, bậc thượng.
Như vậy, 10 pháp-hạnh ba-la-mật trở thành 30 pháp- hạnh ba-la-mật:
– 10 pháp-hạnh ba-la-mật bậc hạ.
– 10 pháp-hạnh ba-la-mật bậc trung.
– 10 pháp-hạnh ba-la-mật bậc thượng.
Cách thực-hành pháp-hạnh ba-la-mật mỗi bậc: bậc hạ, bậc trung, bậc thượng hoàn toàn khác nhau.
Trích: Tam Bảo – Tỳ Khưu Hộ Pháp
